تحصیل رایگان فقط یک شعار

بی‌توجهی به کیفیت مدارس دولتی و عدم پرداخت بودجه لازم برای تامین هزینه‌های مالی آنها با این باور که خانواده‌ها خودشان هزینه‌های مدارس را تامین خواهند کرد، از عمق فاجعه بی‌توجهی به مدارس خبر می‌دهد.

مشکلات مدارس دولتی را می‌توان در ابعاد مختلفی بررسی کرد، ابعادی همچون قطع سرانه، فرسودگی و ناایمن بودن یک سوم مدارس کشور، کمبود امکانات و تجهیزات لازم در هنرستان‌ها و آزمایشگاه مدارس، تعداد بالای دانش‌آموزان در کلاس‌های درس و نبود معلم لازم و متخصص برای دانش‌آموزان.

دولت فقط حقوق معلمان را پرداخت می‌کند؛ سایر هزینه‌ها بر دوش مردم

به نظر می‌رسد در شرایط فعلی، دولت عمدتا وظیفه پرداخت حقوق معلمان را عهده‌دار شده است و تامین سایر ملزومات مورد نیاز مدارس دولتی به دوش خانواده‌ها است، در بحث تخریب و ساخت مدارس فرسوده هم خیران کمک قابل توجهی می‌کنند.مدارس دولتی در حالی به سمت خودگردان شدن رفته‌اند که نمی‌توان بر روی مقوله کیفیت آموزش در مدارس جنوبی و حاشیه‌ شهرها و مناطق روستایی خط قرمز کشید.

در بحث کیفیت مدارس دولتی باید توجه داشت که پرداخت سرانه برای تامین هزینه‌ها و رفع نیازهای اولیه جزو ضروریات فعالیت مدارس دولتی است اما مدت‌هاست به دلیل آنچه که دولت به عنوان تنگناهای اقتصادی از آن یاد می‌کند، سرانه‌ای به حساب مدارس واریز نمی‌شود و تامین هزینه‌های جاری مدارس از محل پول خانواده‌ها انجام می‌‌شود.

دریافت کمک‌های مالی از خانواده‌ها دیگر از حالت اختیار خارج شده و آنها مدت‌هاست که فهمیده‌اند، تحصیل رایگان در مدارس دولتی معنایی ندارد و این مدارس هم شهریه دارند.

میزان شهریه مدارس دولتی در مناطق مختلف شهر  متفاوت است به گونه‌ای که در مناطق بالایی شهر مبالغ بیشتری از خانواده‌ها اخذ می‌شود که ارقام آن گاه به میلیون می‌رسد و در نتیجه کیفیت آموزشی بهتری هم برای دانش‌آموزان فراهم می‌شود و در مناطق جنوبی شهر به دلیل وضعیت اقتصادی مردم، رقم‌های کمتری از ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان دریافت می‌شود و البته کیفیت مدرسه هم به همان میزان کاهش می‌یابد.

پای صحبت مدیر یک مدرسه؛ آمدند آب مدرسه را قطع کردند

مدیران مدارس برای دریافت پول از خانواده‌ها، توجیه‌های مختلفی دارند که مهمترین آن تامین هزینه‌های جاری است. در این رابطه مدیر یکی از مدارس منطقه ۱۵ شهر تهران می‌گوید: برای سال تحصیلی جدید هیچ سرانه‌ای به مدرسه پرداخت نشده‌ است و معمولا خانواده‌ها کمک مالی می‌کنند اما نه خیلی چون توانایی مالی ساکنان منطقه بسیار پایین است. گفته بودند هزینه‌های برق مدرسه رایگان است اما اصلا اینگونه نیست و هر ماه در حال پرداخت هزینه قبض برق هستیم، با شرکت آب به دلیل فاضلاب مشکل داریم و ۱۳ میلیون تومان هزینه از مدرسه می‌خواهند و یکبار هم آمدند کنتور آب مدرسه را قطع کردند، این مسائل باید با رایزنی‌ها از سوی مسئولان آموزش‌وپرورش حل شود اما هم‌اکنون این مدیران مدارس هستند که گرفتار این قبیل مشکلات شده‌اند.

در اینباره معلمی که در یکی از مناطق جنوبی و ضعیف تهران مشغول به تدریس است، هم این چنین عنوان می‌کند:‌ مدارس در پرداخت قبوض آب، برق و گاز مانده‌اند بنابراین مدیر مدرسه مجبور است راه‌های درآمدزایی پیش‌بینی کند که تنها روش آن کمک مالی خانواده‌ها یا خیران است. من در دو مدرسه جنوب تهران تدریس می‌کنم، مدیر یک مدرسه هیچ پولی از خانواده‌ها نمی‌گیرد چون واقعا خانواده‌ها توانایی مالی ندارند اما اوضاع مدرسه هم اصلا مناسب نیست، تخته کلاس و شیشه‌ها شکسته، تهویه مناسبی وجود ندارد و نیمکت‌ها به شدت فرسوده است اما مدرسه دوم که در آنجا تدریس دارم، برای تامین مایحتاج مورد نیاز از خانواده‌ها پول می‌گیرد و حتی برای هوشمندسازی کلاس‌های درس هزینه اضافه‌تری هم گرفته‌اند.مدارس در بالای شهر و پایین شهر برای دریافت کمک‌های مالی اوضاع متفاوتی دارند، هر چه از بالای شهر به سمت جنوب شهر برویم، توان اقتصادی مردم کمتر و پرداخت شهریه مدارس دشوارتر می‌شود و حتی در برخی مدارس جنوبی شهر خانواده‌ها برای تامین هزینه‌های لوازم‌التحریر و کیف فرزندشان دچار مشکل هستند و معلمان تلاش می‌کنند با پیدا کردن خیر بخشی از مایحتاج مورد نیاز بچه‌ها مانند لوازم‌التحریر و کیف را فراهم کنند.

به نظر می‌رسد در اینباره نمی‌توان به مدیران مدارس هم خرده گرفت و علت اصلی بروز چنین مشکلی، قطع کمک‌های مالی دولت به مدارس است که باعث شده مدیران اقدام به دریافت پول از خانواده‌ها کنند و همین موضوع در دل خود بی‌نظمی بسیاری را ایجاد کرده است از رقم‌های کلانی که برخی مدارس در مناطق برخوردار شهر از خانواده‌ها می‌گیرند و نظارتی بر نحوه هزینه‌کرد آن وجود ندارد تا اوضاع نامناسب مالی خانواده‌ها در مناطق جنوبی شهر و ناتوانی در پرداخت هزینه‌های مدرسه و اختلافاتی که میان آنها و کادر مدرسه برای دریافت هزینه رخ می‌دهد.

تمام مدارس دولتی رها شده‌‌اند

اسدالله عباسی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره ضرورت حمایت مالی از مدارس دولتی اظهار کرد: دولت به دلیل محدودیت‌های مالی مدت‌هاست که به مدارس سرانه‌ای نمی‌دهد و مدارس پس از تشکیل انجمن اولیا و مربیان از خانواده‌ها برای تامین نیازهای جاری پول دریافت می‌کنند.

وی افزود:‌ مشارکت مالی خانواده‌ها در مناطق برخوردار با مشکلی مواجه نیست اما در مناطق کم برخوردار که مردم توانایی مالی لازم را ندارند شاهد مشکلات بسیاری هستیم و متاسفانه دولت هم استثناء قائل نشده و به هیچ یک از مدارس سرانه نمی‌دهد در حالی که باید در مناطق جنوبی و حاشیه‌ای شهر برای تامین هزینه‌های مدارس دولتی به آنها کمک مالی شود.

عباسی بیان کرد: در شرایطی که دولت مدارس دولتی را رها کرده، مدیران برای تامین هزینه‌ها از خانواده‌ها شهریه می‌گیرند اما در این باره شاهد یک تناقض بزرگ هستیم، در حالیکه طبق یک قانون نانوشته مدیران مدارس باید از محل جذب مشارکت‌های مردمی نسبت به اداره مدرسه اقدام کنند طبق اصل ۳۰ قانون اساسی تحصیل در مدارس رایگان است و این همین نقطه‌ای است که محل اختلاف والدین و مدیران مدارس است.

خانواده‌ها مدت‌هاست که می‌دانند، آموزش فرزندانشان برای دولتمردان و مجلس‌نشینان از شعار فراتر نمی‌رود بنابراین ناچارند برای حفظ کیفیت مدرسه دولتی فرزندشان در تامین هزینه‌های مدرسه مشارکت کنند اما این پرسش همچنان برای افکار عمومی مطرح است؛ واقعا چند درصد از فرزندان مسئولان کشور، دانش‌آموز مدارس دولتی هستند تا بخواهند به سقوط کیفیت مدارس فکر هم کنند؟/منبع:تسنیم