پیشرفتی مهم در پزشکی احیا آشکارسازی چگونگی ترمیم زخم‌ها با همکاری محقق ایرانی

به گزارش سرویس علمی ایسنا، این یافته‌ها که توسط تیمی از دانشمندان دانشگاه‌های آریزونا و هاروارد با همکاری محقق ایرانی موسسه فناوری ماسوچوست به دست آمده است، مکانیسم حرکت سلول‌ها را به ویژه در فرآیند ترمیم زخم آشکارسازی می‌کنند و این نتایج، پیشرفت مهمی در پزشکی احیا به شمار می‌آید؛ در این حوزه، مهندسان زیست‌پزشکی، شکل و کاربرد سلول‌ها را برای ایجاد بافت و حتی اندام‌های جدید جهت ترمیم، بازیابی و جایگزین‌کردن سلول‌های آسیب‌دیده در اثر بیماری یا جراحت، دستکاری می‌کنند.
«ریاحی» و همکارانش، عوامل کنترل‌کننده مهاجرت دسته‌جمعی سلول‌ها را کشف کردند که این فرآیند در تمامی اندام‌های زنده بدن، تا پیش از این، به درستی درک نشده بود.
به گفته «پارک کین وونگ» دانشیار مهندسی مکانیک و هوافضای دانشگاه آریزونا و رهبر ارشد این تحقیق، سلول‌های زنده دارای تعاملات ظریفی هستند که از طریق آن‌ها به یکدیگر نیروهای بیومکانیکی اعمال می‌کنند.
محققان دریافتند، زمانی که این نیروهای مکانیکی در محل زخم و جایی که سلول‌ها نابود شده‌اند، ناپدید می‌شوند، پروتئینی به نام DII4، سلول‌های مجاور را به گونه‌ای هماهنگ می‌کند که به سمت محل زخم مهاجرت کرده تا به طور دسته‌جمعی زخم را با بافت جدید بپوشانند. همچنین این فرآیند موجب گروه‌بندی سلول‌ها به سلول‌های رهبر و تابع می‌شود.
زمانی که سلول‌ها به طور دسته‌جمعی به سمت یک زخم مهاجرت می‌کنند، سلول‌های رهبر شکلی از آر‌ان‌ای پیام‌رسان یا mRNA را بیان می‌کنند و نوعی کد ژنتیکی مخصوص پروتئین DII4 در محل زخم ظاهر می‌شود.
سلول‌های رهبر به نوبه خود، سیگنال‌هایی را به سلول‌های تابع می‌فرستند، زیرا سلول‌های تابع، پیام‌رسان ژنتیکی را بیان نمی‌کنند؛ این امر موجب بروز نوعی سیستم خود تنظیم‌کننده می‌شود که تا زمانی که بافت جدید زخم را بپوشاند، فعال باقی می‌ماند.
محققان بر این باورند، فرآیندهای حرکت سلولی برای التیام زخم و ایجاد بافت را می‌توان برای درمان سرطان به کار برد، زیرا ترکیبی از نیروی مکانیکی و سیگنال‌دهی ژنتیکی، سلول‌های سرطانی را تحریک می‌کند که به طور دسته‌جمعی مهاجرت کرده و به بافت سالم یورش ببرند.
دانشمندان پیش از این وجود سلول‌های رهبر و پروتئین را کشف کرده بودند و بر این باور بودند که آن‌ها در مهاجرت سلولی دسته‌جمعی حائز اهمیت هستند، اما چگونگی شکل‌گرفتن سلول‌های رهبر، عامل کنترل‌کننده رفتار آن‌ها و آرایش ژنتیکی‌شان تا پیش از این تحقیق، معما بود.