المان‌های شهری، آیینه تمام نمای چهره تبریز

شهریار تبریز/خاطره میرزایی: زیباسازی شهری مقوله‌ای به ظاهر ساده اما بسیار تخصصی است؛ چرا که برای جلوه‌گری زیبایی‌های یک محدوده یا منطقه ای از شهر، باید ده‌ها و گاه حتی صدها فاکتور مد نظر قرار بگیرد و پس از محاسبه ها و برنامه‌ریزی های بسیار، طرحی مصوب شده و مورد اجرا قرار گیرد.

سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری تبریز، متولی طراحی، ساخت و نصب المان‌های شهری در تبریز است؛ المان‌ها یا همان آثار حجمی با انتشار فراخوان در موقعیت‌های مختلف و مناسبت‌های ویژه، به کمیته ارزیابی این آثار مستقر در سازمان ارسال شده و توسط کارشناسان بررسی و تصویب می شود. مکان یابی نصب آثار نیز در همین کمیته انجام می گیرد.

اقدامات سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری در خصوص المان‌ها

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری تبریز در گفتگو با شهریار المان ها را بخشی از هویت شهر معرفی کرده و می گوید: آثار حجمی موجود در سطح شهر هر کدام معنا و مفهوم خاصی را القا می کنند؛ اما در کنار این معنا و مفهوم، باید آیتم های زیبایی را نیز به همراه داشته باشند. سازمان سیما، منظر و فضای سبز با در نظر گرفتن این آیتم ها نسبت به طراحی، تهیه و نصب آثار حجمی در سطج شهر اقدام می کند.

سیامک آسیایی در تشریح برخی از این المان‌ها می افزاید: نوروز امسال بسیاری از المانها نشانگر آداب و رسوم سنتی تبریز و آذربایجان در ایام عید بودند. همچنین المانهایی که تداعی کننده رنگ و بوی بهاری بودند، مورد توجه قرار گرفتند.

وی خاطرنشان می کند: علاوه بر اینها، نورپردازی ها و المان‌های نوری نیز در ایام استقبال از سال نو و عید نوروز در نقاطی از شهر اجرا شد تا شور و نشاط و زیبایی را در ساعات شب ایجاد کند.

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری تبریز در عین حال بر لزوم اعمال نظر و دقت بیشتر بر طراحی، تصویب و ساخت المانها و همچنین مکان یابی آنها تاکید کرد.

تاثیر المان‌ها در فضای اجتماعی تبریز

روی دیگر سکه تهیه و نصب آثار حجمی در تبریز، نظرات شهروندان است؛ یعنی نگرش و همچنین میزان رضایت آنان از این طرح‌ها و در کنار آن نظرات و پیشنهاداتشان، از جمله اصول مهم برای طراحی، تهیه و نصب المان های شهری است.

بر همین اساس، نظرات برخی از شهروندان را در این خصوص جویا شدیم؛ هانیه دیپلمه و شاغل در یکی از فروشگاههای فروش لباس است؛ از صحبت‌های وی مشخص است که در امور شهری دقیق و نکته سنج است. وی در خصوص المان‌های شهری تبریز می‌گوید: آثاری که مربوط به شخصیتها و مفاخر تبریز است، برای نسل حاضر بسیار خوب و مفید بوده اما آنقدر باید جذابیت داشته باشد تا بتواند مخاطب را به خود جلب کرده و خود را به وی معرفی کند.

رضا دانشجوی عمران و ۲۳ ساله، خواهان اجرای طرح‌های جدید است؛ وی تاکید دارد که سبک یکنواخت و تکراری در ساخت المان‌ها موجب می شود که شهروندان چندان رغبتی به آنها نشان ندهند.

وی همچنین پیشنهاد می کند با احداث یک پارک مجسمه، می‌توان مکانی جدید و در عین حال متمرکز برای المان‌های شهری ایجاد کرد تا همزمان با ایجاد تفرجگاهی جدید، تجمیع و تمرکز المان‌ها در آن محل جاذبه ای برای جلب گردشگران باشد.

و اما المان های مناسبتی که در اعیاد و مناسبتهای خاص در سطح شهر تبریز جاگذاری می شوند، بخش دیگری از مبحث زیباسازی شهری را به خود اختصاص داده اند. شهروندان در این باره نیز دارای سبک و پیشنهاد هستند؛ به عنوان مثال امیر از طراحان و هنرمندان در حوزه معماری، انتظار دارد بخش هنری ساخت این المانها بیشتر تقویت شود. وی می گوید در المان های مناسبتی، موضوع کاملا مشخص است و این طراح است که باید شکل موضوع را در قالبی دلچسب و زیبا ارائه کند و هنر خود را در راستای عرضه موضوع به خدمت بگیرد.

رضایی سرهنگ بازنشسته و از علاقمندان مجموعه به تاریخی تفریحی ائل گولی است؛ وی المان‌های موجود در این مجموعه را مقبول می داند، ولی بر این نکته نیز تاکید دارد که بهتر است گاهی سردیس‌های مشاهیر تغییر یابد و تنوعی در مجموعه نیز ایجاد شود.

حسن نیا از دیگر ورزشکاران در مجموعه ائل گولی، ضمن تقدیر از برجستگی هنر در برخی المان ها می گوید: طی چندسال اخیر درختان خشک شده در سطح شهر، به شکلی بسیار زیبا و چشم نواز تبدیل به تندیس های مختلف شده اند که قابل تقدیر است. به هرحال نباید فراموش کنیم که تبریز شهر هنر و هنرمند خیز است و این مؤلفه باید در تهیه و ساخت المان ها در اولویت قرار گیرد.

و سخن آخر!

آثار حجمی را می توان ابزاری دانست که با هدف شناسایی و معرفی یا ایجاد منظری زیبا و یا انتقال پیامی خاص به کمک مدیران شهری می آیند؛ اما موفقیت ساخت و نصب این المان ها تا حد زیادی به اقبال شهروندان و مسافران هم بستگی دارد. موردی که تمام دست‌اندرکاران این حوزه باید آن را مدنظر قرار دهند تا شهر در چشم شهروندان و گردشگران آن، زیبا و پرطراوت به نظر برسد. ()