موفقیت پژوهشگران کشور در ساخت نانوحامل داروی ضد سرطان

به گزارش ایسنا، در سال‌های اخیر، توجه فراوانی به تهیه‌ نانو ذرات به‌ عنوان حامل‌هایی برای دارورسانی شده است. حامل‌های نانویی با تغییرات خواص انتقالی دارو باعث بهبود عملکرد دارو و کاهش عوارض جانبی آن می‌شوند. در ساخت نانوذرات مذکور از مواد مختلفی مانند پلیمرها، ذرات فلزی، لیپیدها و دیگر مواد استفاده می‌شود که بسته به روش تولید آنها می‌توان شکل و اندازه‌ متفاوتی از ذرات تولید کرد.

سیستم‌های دارورسانی مبتنی بر حامل‌های نانویی اکنون در بازار دارویی جهان وارد شده‌اند و استفاده از آنها در دارورسانی روز به روز رو به افزایش است.

دکتر بیژن ملائکه عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و از محققان طرح ضمن اشاره به ترکیب ۷-اتیل-۱۰ هیدروکسی کامپتوتسین (SN38) به‌ عنوان یک داروی بالقوه ضد سرطان مؤثر در درمان انواع تومورهای بدخیم گفت: امکان استفاده بالقوه داروی ۷-اتیل-۱۰ هیدروکسی کامپتوتسین در درمان انواع تومورهای ریه، معده، دهانه‌ رحم و تخمدان وجود دارد. این دارو ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ برابر نسبت به داروی «ایرینوتکان» مؤثرتر است.

وی اضافه کرد: به دلیل محلولیت پایین داروی SN38 در آب و حلال‌های قابل‌ قبول در داروسازی، در این مطالعه، نانوذرات لیپیدی جامد حاوی SN38 به ‌منظور تزریق وریدی داروی مذکور تهیه شده است.

ملائکه استفاده از این نانوحامل ها در درمان تومورهای سرطانی را موجب افزایش کارایی درمانی و کاهش اثرات جانبی داروی ضد سرطان دانست.

وی در خصوص نقش فناوری نانو در این طرح اظهار داشت: استفاده از نانو ذرات با اندازه‌ کمتر از ۲۰۰ نانومتر، امکان تجمع هرچه بیشتر دارو را در محل تومور فراهم آورده و موجب افزایش بازدهی دارو می‌شود. همچنین این موضوع سبب می‌شود اثرات مخرب داروی ضد سرطان بر بافت سالم اطراف تومور کاهش یابد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر این که در این مطالعه داروی ضد سرطان SN38 به‌صورت غیرپگیله و پگیله (SLN-SN38 و PEG-SLN-SN38) به روش امواج فراصوت تهیه شد، یادآور شد: خصوصیات نانو ذرات حاوی داروی ضد سرطان از حیث اندازه، پتانسیل زتا و میزان بارگیری مورد ارزیابی قرار گرفته‌ است.

وی با اشاره به نتایج به دست آمده گفت: تأثیر دارویی نانوذرات تهیه شده بر روی دو رده‌ سلولی سرطان کولورکتال (C-26 و HT-116) در زمان‌های ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت بررسی و در نهایت کارایی ضد توموری نانوذرات دارویی تهیه شده در مقایسه با فراورده‌های تجاری ایرینوتکان بر روی موش‌های دارای تومور C-26 مطالعه شده است.

ملائکه اضافه کرد: بر اساس نتایج به ‌دست‌آمده از آزمون‌ها، نانوذرات پگیله و غیر پگیله در دوزهای ۲۰ و ۱۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم در مقایسه با فرم تجاری ایرینوتکان با دوز ۲۵ میلی‌گرم بر کیلوگرم کارایی ضد توموری بالاتری از خود نشان داده ‌است.

به گفته محقق طرح، این نانو حامل داروی ضد سرطان در نمونه حیوانی با موفقیت انجام شد.

این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر بیژن ملائکه و دکتر محمودرضا جعفری از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دکتر اسما محمودی رزیدنت نانوفناوری دارویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دکتر نوید مصلایی دانش‌آموخته‌ دانشگاه علوم پزشکی مشهد است و نتایج این تحقیقات در مجله” European Journal of Pharmaceutics and Biopharmaceutics “منتشر شد.