حسین راغفر تحلیل کرد: پرداخت یارانه نقدی “خیانتی بزرگ” بود

به گفته یکی از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه، دولت و مجلس بر سر جایگزینی روش توزیع “بن کالا” با “یارانه نقدی” تفاهم کردند و بدین ترتیب سال آینده پرداخت یارانه به‌ صورت غیرنقدی خواهد بود. جعفرزاده گفته “بن کالا” با “کوپن” که در گذشته ارائه می شد متفاوت است.
از سوی دیگر معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت نیز با بیان اینکه ماهانه وزارت نفت ۲۵۰۰ میلیارد تومان منابع یارانه های نقدی را تامین می کند، گفت: پرداخت یارانه‌ها با سبک و روش کنونی در سال آینده امکان پذیر نیست و سبب فروپاشی بیشتر ساختارهای اقتصادی کشور می‌شود.
دکتر حسین راغفر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر من اینکه چه کسانی مشمول دریافت یارانه می شوند موضوع مهم تری نسبت به شیوه پرداخت یارانه است و ابتدا باید تکلیف این مسئله روشن شود.»
وی ادامه داد: «متاسفانه علی رغم فضایی که برای حذف بخشی از یارانه بگیران ایجاد شده بود، از این اقدام عقب نشینی شد؛ هرچند به نظر من روشی که برای حذف سه دهک جمعیتی بالای جامعه در پی گرفته شده بود روش صحیحی نبود. به این معنا که روش مدنظر (شناسایی و حذف ثروتمندان) قابل شناسایی و اجرا نبود؛ چون دهک ها مجموعه های متغیر هستند و نمی توان به سادگی آنها را مشخص کرد.»
وی افزود: «اما دولت می توانست افرادی که مستحق دریافت یارانه هستند را شناسایی کند و به جای شناسایی گروههای بالا، به شناسایی گروههای پایین اقدام کند.»
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «اکنون حدود ۶ میلیون نفر از این گروهها تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند و همین مقدار نیز شناسایی شده و در لیست فهرست قرار دارند و به نظر من حدود ۱۵ میلیون نفر دیگر که قابل شناسایی هستند را نیز می توان به این ۱۲ میلیون نفر اضافه کرد.»
راغفر گفت: «البته نفس قضیه و اینکه کسانی که توانایی مالی دارند نباید یارانه دریافت کنند کاملا درست است و حداقل می توانستند آن مقداری که بر اساس آمارهای موجود قابل شناسایی هستند و حدود ۷۰۰ هزار نفر را شامل می شوند از دریافت یارانه کنار بگذارند.»
وی ادامه داد: «به طور مثال از میان نمایندگان مجلس حدود ۱۵۵ نفر یارانه دریافت می کنند. یا از حدود ده هزار پزشک متخصص در کشور حدود ۹۶۰۰ نفر و از پنج هزار وکیل پایه یک دادگستری حدود ۴۷۰۰ نفر یارانه دریافت می کنند. لذا این افراد قابل شناسایی هستند و می توانستند آنها از دریافت یارانه حذف کنند که متاسفانه نکردند.»
وی افزود: «لذا به نظر من آمادگی برای حل مسئله یا حداقل صرفه جویی وجود ندارد و به عبارت دیگر عزم لازم برای اصلاح مسائل به صورت ریشه ای وجود ندارد.»
این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: «پرداخت یارانه های نقدی خیانتی بزرگ به کشور بود که تا امروز حدود ۱۴۰ هزار میلیارد تومان پرداخت و بخش عمده ای از آن اتلاف شده که می توانست میلیون ها شغل ایجاد کند.»
راغفر گفت: «به نظر من طرح جایگزینی “بن کالا” به جای پرداخت “یارانه نقدی” خیلی خام است؛ چون ابتدا باید به خیلی از مسائل پاسخ داد و سپس این موضوع را پیش برد.»
وی ادامه داد: «در ابتدا باید سوال کرد به چه دلیل باید کالا داده شود؟ چه کالاهایی قرار است داده شود؟ آیا این کالاها قابل انتقال خواهد بود یا خیر؟ چون بعضا می تواند یک بازار سیاه ایجاد شود و برخی که به این بن کالاها نیاز ندارند کالای خود را به دیگران منتقل کنند و بازار سیاه در کشور شکل بگیرد.»
وی افزود: «به نظر من ما باید به جای پرداخت صرف کالا، کالا و خدمات به مردم بدهیم. کالا نیز فقط باید غذا و دارو باشد و هیچ دلیلی ندارد که کالایی جز غذا و دارو در سبد حمایتی قرار بگیرد.»
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «باقی اقلام خدمات است که می تواند خدمات سلامت مانند خدمات پزشکی و معالجات درمانی، خدمات آموزشی همچون آموزش و پرورش و آموزش عالی و خدمات حمل و نقل عمومی باشد.»
وی ادامه داد: «از سوی دیگر بخشی از جامعه مستاجرنشین کشور که حدود ۳۰ درصد خانوارهای شهری را شامل می شوند ممکن است نیازمند حمایت های خدمات مسکن باشند که دولت می تواند به شکلی آنها را حمایت کند.»
راغفر گفت: «نکته مهم این است که با این شیوه پرداخت یارانه (سبد حمایت کالا و خدمات) دولت می تواند حمایت ها و سیاست های خود را معطوف تولید کالاهای غذایی در کشور کند و از بخش های کشاورزی و صنایع غذایی در کشور حمایت نماید و به این شکل عملا نوعی حمایت از صنعت و تولید در کشور نیز صورت گرفته باشد.»
وی در پایان تصریح کرد: «این برنامه شدنی است، منتهی باید یک برنامه جامع وجود داشته باشد؛ در حالی که متاسفانه تقریبا همه تصمیمات مجلس و اغلب برنامه های دولت ها خلق الساعه و فوری – فوتی است، بدون اینکه به جوانب مختلف آن توجه شده باشد.»