پشت پرده حمله مسلحانه به کاخ بن سلمان

شنبه شب منابع محلی عربستان از شنیده شدن صدای تیراندازی در نزدیکی قصر سلطنتی محله «الخزامی» در ریاض خبر دادند. با وجود سانسور شدید خبری توسط دولت سعودی اما شبکه‌های اجتماعی و فعالان این شبکه‌ها دست به کار شدند و تصاویر نادری از درگیری‌های مسلحانه و بعضا سنگین به نمایش گذاشتند. تحلیل‌ها متفاوت بود و هرکسی روایتی متفاوت از این ماجرا داشت. برخی آن را «یک کودتا» تعبیر کردند و برخی نیز آن را تا «نزدیک شدن یک پهپاد اسباب بازی به کاخ حکومتی» تقلیل دادند. در این میان عده‌ای نیز آن را توطئه‌ای طراحی شده توسط بن سلمان دانستند که با هدف قلع و قمع مخالفان برنامه‌ریزی شده است درست همانند کودتای مشکوک ترکیه در سال ۲۰۱۶ که به اردوغان نسبت داده می‌شود.

طبق معدود گزارش‌های منتشر شده، ساکنین محله‌هایی که نزدیک به کاخ سلطنتی بودند، محله‌های خود را تخلیه کرده‌اند. برخی شبکه‌ها حتی از زخمی شدن ملک سلمان پادشاه سعودی خبر داده و تاکید کرده‌اند محمد بن سلمان و پدرش به مکانی نامعلوم منتقل شده‌اند.

حتی خبر انتقال بن سلمان به پایگاه نظامی سلطنتی توسط نیروهای آمریکایی و بلک واتر هم نقل شده است. عده‌ای هم می‌گویند آمریکایی‌ها در حال اعزام نیروهای خود به محل هستند. واقعیت هرچه باشد، کشته شدن ۷ نفر در کنار تصاویری که از این درگیری‌ها منتشر شده نشان می‌دهد، اتفاقات مهمی در جریان است. برخی رسانه‌ها از بسته شدن حریم هوایی ریاض به‌روی تمام پروازهای تجاری و نظامی و پرواز بالگردهای وابسته به گارد ویژه بن‌سلمان خبر داده‌اند.  شبکه‌های العربیه سعودی و الجزیره قطر نیز با تأخیر چندساعته از تیراندازی نیروهای امنیتی در محله الخزامی به‌سمت آنچه پهپاد تفریحی خوانده شده، خبر دادند. خبرگزاری انگلیسی رویترز هم از قول مقام‌های سعودی نوشته این پهپاد با تیراندازی نیروهای امنیتی سعودی ساقط شده است.

توضیح رئیس‌ پلیس ریاض

اما با این وجود دیروز صبح رئیس ‌پلیس ریاض بدون ارائه هیچ توضیحی درباره تصاویر درگیری‌های مسلحانه و سنگین نیروهای گارد ملی با خودروهای زرهی مدعی شد دلیل تیراندازی، نزدیک شدن یک پهپاد اسباب‌بازی به قصر سلطنتی بن‌سلمان بوده است! نیروهای امنیتی به سمت این پهپاد اسباب بازی هجوم برده‌اند و نهایتا هم آن را از بین برده‌اند. ملک سلمان هم در زمین‌های زراعی خود بوده و کودتایی در کار نیست.

واکنش‌ها

اما واکنش‌های جالب کاربران شبکه‌های اجتماعی در کشورهای عربی نیز قابل توجه است. یک کاربر قطری در واکنش به این حادثه برای نابودی آل‌سعود ابراز امیدواری کرده و نوشته: «خدایا، از کسانی که ما را از زیارت بیت الله الحرام تو محروم کردند، انتقام بگیر، ما عجایب و شگفتی‌های قدرت تو را ‌ای خدا داریم می‌بینیم». یک مخالف دیگر آل‌سعود نوشته، فرار ملک سلمان و ادامه خشونت در اطراف کاخ ولیعهد، نگرانی‌ها درباره سرنوشت وی را به‌دنبال داشته است. کاربر دیگر گفته، بعد از رفاه، مالیات، فساد، بذل و بخشش و اسراف،‌ امنیت هم متزلزل خواهد شد چه اخبار درباره تیراندازی در محله الخزامی دقیق و درست باشد یا نباشد، در هر حال حکومت آل‌سعود رو به زوال است. کاربر دیگری هم نوشته، آیا یک پهپاد کوچک به این‌همه تیراندازی نیاز داشت؟! گمان نمی‌کنم.

بن سلمان ‌گریخت

یکی از فعالان شبکه‌های اجتماعی عربستان نیز نوشته، محمد بن سلمان با هواپیمای اختصاصی به «ابها»‌ گریخت، چه‌ چیزی آنجا وجود دارد، آیا پناهگاه سری یا یکی از کاخ‌های سری در آنجا وجود دارد؟ روزنامه رأی‌الیوم به ‌سردبیری عبدالباری عطوان تحلیلگر مطرح جهان عرب هم با اشاره به این خبر آورده تدابیر امنیتی طی ماه‌های اخیر در اطراف کاخ‌های پادشاهی در عربستان تشدید شده بود، در مهرماه گذشته هم یک فرد مسلح به دو محافظ سعودی تیراندازی کرده بود که سه نفر در ورود به کاخ پادشاهی در جده زخمی شده بودند.

نیروهای امنیتی محافظ کاخ پادشاهی توانسته بودند این فرد مسلح را که یک شهروند سعودی ۲۸ساله بود، در حالی که یک کلاشینکف و سه بمب به‌همراه داشت به قتل برسانند.

مجتهد: کودتا بود

 اما یکی از مهم‌ترین منابع سعودی که در چند سال اخیر افشاگری‌های دقیقی علیه آل‌سعود کرده مجتهد شاهزاده سعودی است. وی دیشب توییت کرده، حمله به قصر پادشاهی توسط خودروهایی انجام شده که خمپاره‌اندازهای۵۰ میلی‌متری حمل می‌کردند.

 هویت مهاجمان، هدفشان و تعداد قربانیان حمله هنوز نامشخص است. وی چند ساعت بعد در توییتی دیگر تاکید کرد: «هدف حمله شخص محمد بن سلمان ولیعهد عربستان بوده است. ۷ تن از طرفین در این درگیری کشته شده‌اند. مهاجمان ‌گریخته‌اند. شاید مهاجمان از پهپاد هم کمک گرفته باشند.»

خبرگزاری رویترز نیز به نقل از یک مسئول سعودی – که وی را مسئول بلندپایه سعودی توصیف کرده – گزارش داده که سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی در زمان وقوع حادثه در کاخ حضور نداشت.

 عباس ابوصفوان کارشناس امور کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در گفت‌وگوی تلفنی با شبکه العالم گفته: «آیا این عملیات ترور بود و تلاش برای نقض حریم کاخ پادشاهی بود یا چه چیز دیگری بود؟ به ویژه اینکه اگر این حادثه عملیات ساده‌ای بود نیازی نبود به این مطلب ‌اشاره شود که سلمان بن عبدالعزیز در کاخ پادشاهی حضور ندارد!». دیلی میل هم نوشته، «تیراندازی شدید نزدیک کاخ سلطنتی عربستان، موجب بروز نگرانی درباره وقوع کودتا در این کشور شده است، اما مقامات سعودی ادعا می‌کنند این تیراندازی صرفاً مربوط به انهدام هواپیمای بدون سرنشینی است که بسیار نزدیک به محل اقامت ملک سلمان پرواز می‌کرد.»

سناریوی بن سلمان  برای قلع و قمع بیشتر منتقدان

برخی کارشناسان هم معتقدند این حمله یک توطئه طراحی شده از سوی خود بن سلمان با هدف کسب بهانه لازم برای قلع و قمع مخالفان بوده و هیچ چیز دیگری پشت پرده دیگری وجود ندارد. اما نکته مهم این است که در میان تمام احتمالات مطرح شده تنها مجتهد توانسته به صورت دقیق، آماری از این ماجرا ارائه دهد و به همین دلیل برخی کارشناسان احتمال کودتا بودن این حادثه را قوی می‌دانند. بن سلمان با دستگیری شاهزاده‌ها و اصلاحات نمایشی، قبایل و نیروهای سنتی را علیه خود بسیج کرده و انگیزه کافی در این کشور برای قتل وی وجود دارد./کیهان