دلایل تخریب گسترده ساختمان‌ها با زلزله‌های کم قدرت چیست؟

به گزارش آی نیوز به نقل از فارس ارومیه، هشتم بهمن ماه ۱۴۰۱ زلزله ۵.۹ ریشتری شهرستان خوی شهر آفتاب‌گردان ایران زمین واقع در استان آذربایجان‌غربی را لرزاند، این زمین لرزه جان سه نفر از هموطنان‌مان را گرفت و بیش از هزار نفر بر اثر این زلزله مصدوم شدند. بر اثر این زمین لرزه ۲۱۲۰ واحد تخریب و ۱۱ هزار و ۱۰۰واحد نیز آسیب دید و در حال حاضرپس از گذشت یک ماه از زلزله شهرستان خوی روند بازسازی منازل و ساختمان‌های تخریب شده آغاز شده است و جهادگران همچنان پای کار امدادرسانی و آواربرداری در مناطق زلزله زده خوی هستند.

برای بررسی دلایل این بلای طبیعی با گروهی از نخبگان و اساتید عضو سازمان بسیج عمران و معماری آذربایجان‌غربی عازم مناطق زلزله زده خوی شدیم.

گروه جهادگران فاطمی تشکیل شده از گروهی از نخبگان و کارشناسان و اعضای هیئت علمی دانشگاههای عمران و معماری هستند که برای بررسی علمی و ارزیابی و جهت کمک و یاری‌رسانی در نقشه‌کشی و بازسازی مناطق زلزده تحت عنوان جهادگران فاطمی فعالیت می‌کنند.

زمان سفر از مبدا تا مقصد در حدود یک و نیم ساعت زمان بر بود سوز سرما و برف‌های آب نشده در کنار جاده، زیبایی و سختی زمستان را به رخ می‌کشید در طول مسیر آن‌چیزی که ذهنم را مشغول کرده بود خانه‌های آوار شده و سرمای سوزناک زمستان و زندگی در چادرهای مردمان دیار آفتاب‌گردان بود که لذت بردن از مناظر و زیبایی‌های زمستان را از من دریغ می‌کرد.

زندگی با تمام سختی‌هایش در جریان است

به شهرستان خوی نزدیک شدیم چادرهای برافراشته در کنار خانه‌ها در مسیر ورودی شهر حکایت از یک بحران و ترس اهالی شهر از اتفاق رخ داده طی هفته های  گذشته را می‌‌کرد.

اما آنچه که به نظر می‌رسد زندگی با تمام سختی‌هایش در شهر آفتابگردان ایران جریان داشت.

طبق هماهنگی‌های انجام شده با گروه جهادی و رییس سازمان جهاد سازندگی آذربایجان‌غربی عازم روستای فیرورق شهرستان خوی که کانون زلزله در این منطقه بوده است شدیم .

در بدو ورود به روستا وسعت خرابی‌ها و خانه‌های تخریب شده حکایت از یک اتفاق ناگوار در منطقه  می‌کرد برخی از خانه‌ها نوساز و برخی از منازل از کاه و گل و چوب ساخته شده بودند که تخریبی در این منازل فرسوده بیشتر جلوه‌گر بود.

مردم آسیب دیده از زلزله چهره‌های مضطرب اما امیدوار داشتند و در کنار ماشین آلات آواربرداری و گروه‌های جهادی نظاره‌گر آواربرداری از منازل خود بودند که به نظر می‌آید حضور کارشناسان و روانشناسان جهت آرام سازی افراد از لحاظ روحی در این منطقه لازم و ضروری است که علاوه بر تامین جانی و جسمی سلامت روح و روان افراد بایستی به طور جد و ویژه مد نظر مسوولان قرار گیرد چه بسا در بسیاری از موارد ترس ناشی از زلزله و آوار احتمالی منزل، مانع حضور افراد در منازلی که آسیب جدی ندیده‌اند و با تعمیر جزی می‌توان در آن اسکان داده شوند شده است.

 از وضعیت اسکان و مشکلاتشان پرسیدم پیر مردم مهربانی در بدو امر از حضور جهادگران و بسیجیان و سپاهیان گفت و تشکر و قدرانی کرد که حضور آنان باعث دلگرمی مردم در منطقه شده است و رسیدگی خوبی شده است و مردمان مهربان فیرورق هم با تنها دارایشان که در دسترس بود ما را به یک چای مهمان کردند.پای درد دلشان نشستیم و سرهنگ جعفرزاده معاون هماهنگ کننده سپاه شهرستان خوی با صعه صدر شنوای صحبت‌ها و درد دل اهالی شدند.

با مرد میان‌سالی هم کلام شدم از مشکلاتشان گفت و اول از همه عنوان کرد که خداوند را شاکر هستیم این زلزله تلفات جانی نداشته و این موضوع بزرگترین امید و سرمایه ما است اما این زمین لرزه باعث بروز مشکلات زیادی در زندگیمان شده که با تخریب خانه‌هایمان آواره باغات آشنایان شده‌ایم و در این سرما محل زندگیمان چادر شده که خیلی شرایط را سخت کرده است.

عدم رعایت اصول مهندسی درساخت و ساز مساکن

تیم تخصصی سازمان بسیج مهندسین عمران و معماری به بازدید منازل آسیب دیده رفتند اما آنچه که در این بازدید مشهود بود آسیب جدی به منازل تازه ساختی بوده که قدمت ساخت آنان بیش از ۱۰ سال به نظر نمی‌رسید طبق گفته کارشناسان در این مناطق بیشترین عامل تخریبی منازل، عدم رعایت اصول مهندسی بوده است و چه بسا با رعایت اصولی مهندسی در ساخت و ساز در برخی ساختمان‌های این منطقه آسیب جدی وارد نشده است و به روایتی حلقه مفقوده در ساخت و سازهای منازل مسکونی عدم رعایت مقررات ملی در سازه‌ها است که باعث به وجود آمدن این مشکلات و آوار شدن خانه‌ها شده است، لذا طبق نظر کارشناسان مقاوم‌سازم و رعایت اصولی مهندسی در ساخت و ساز بسیاری از مشکلات را مرتفع خواهد ساخت .

طبق گفته فرمانده سپاه شهرستان خوی تامین نیازهای روزانه ۱۳۰هزار نفر در مناطق زلزله زده خوی کار بسیار دشواری است که گروه‌های جهادی، هیئتی‌ها و مواکب اربعین بخش عمده تامین این نیازها را برعهده گرفته‌اند و ۲۷موکب از سراسر کشور و بیش از ۵۰هیئت از خوی و سایر نقاط کشور که به صورت شبانه روزی مشغول خدمت‌رسانی به مردم هستند و بیش از ۶۰گروه جهادی بسیج نیز همچنان در منطقه حضور دارند.

ضرورت توجه به ضوابط فنی و مهندسی احداث ابنیه در مناطق زلزله زده 

کیوان فرزاد رئیس هیئت اندیشه ورز سازمان بسیج مهندسین عمران و معماری آذربایجان‌غربی می‌گوید:لزوم  توجه ویژه به ضوابط فنی و مهندسی در روند طرح و احداث ابنیه لازم و ضروری است در این راستا تخریب ساختمان‌ها به دنبال وقوع هر زلزله مورد توجه قرار می‌گیرد اما باید در نظر داشت که اگر ضوابط و مقررات در ساخت وساز رعایت شوند آسیب‌های وارده نهایتا در حد تخریب نما و ترک خوردگی‌های جزئی و شکستن شیشه‌ها خواهد بود.

دکتر فرزاد عنوان کرد: بررسی میدانی منطقه و وسعت خرابی‌ها بیانگر این موضوع است که عمده آسیب‌ها مربوط به خانه هایی است که ایمن نبوده و اصول ساختمان‌سازی در آنها رعایت نشده است و یا جزو ساختمان‌های کاملا فرسوده می‌باشند.

وی یادآور شد: از جمله این عوامل تخریب فارغ از مسائل مربوط به طرح صحیح می‌توان به عدم تامین تکیه‌گاه مناسب سیستم سقف، عدم یکپارچگی بین سقف و دیوار، عدم تعبیه شناژهای عمودی علی الخصوص در محل دیوارهای متقاطع سازه‌های بنایی، عدم تعبیه آرماتور عرضی مناسب، کیفیت نامطلوب مصالح از جمله بتن، عدم مهار مناسب دیوارهای تیغه بندی،عدم  رعایت درز کافی مابین ابنیه‌ها اشاره کرد.

 فرزاد تصریح کرد:علم بشر تاکنون قادر به پیش‌بینی دقیق و جلوگیری از وقوع زلزله نبوده است لذا تنها راهکار اتکا به اصول و مقررات ساخت و ساز و استفاده از فناوری‌های به روز در جهت بهبود عملکرد سازه‌ها و محدود کردن خطرات ناشی از پارامترهای متنوع نامشخص در فرآیند زلزله در محدوه‌های مجاز خواهد بود.

اتمام آواربرداری ۵۰۵ واحد در مناطق زلزله زده خوی

 جعفر برزگر مدیر کل بنیاد مسکن آذربایجان‌غربی در خصوص آخرین وضعیت آواربداری مناطق زلزله خوی می‌گوید: ابلاغ دستورکارهای واحدهای تعمیری در مناطق زلزله زده شهرستان خوی به سرعت ادامه دارد و این دستورکارها تاکنون به ۵۹۰۳ واحد مسکونی در مناطق شهری و روستایی زلزله زده شهرستان خوی برای تعمیر و سکونت شهروندان ابلاغ شده است.

وی ادامه داد: عملیات آواربرداری واحدهای احداثی نیز در ۹ محور با استقرار ۱۱۰ دستگاه ماشین آلات سنگین بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از استان‌های آذربایجان‌غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان ،کردستان و قزوین و سایر دستگاه های خدمات رسان استان با سرعت ادامه دارد و تاکنون آواربرداری بیش از ۸۰۰ واحد مسکونی در روستاها به اتمام رسیده است.

برزگر گفت: لیست واحدهای احداثی جهت صدور پروانه ساختمانی به مراجع صدور پروانه از جمله دهیاری‌ها و شهرداری ارسال شده است تا در کوتاهترین زمان ممکن فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی در محل روستاها و شهرها انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: مصالح ساختمانی از جمله سیمان و میلگرد مورد نیاز جهت شروع عملیات پی کنی و بتن ریزی از محل اعتبارات داخلی بنیاد مسکن تامین و به ۲۷۵ واحد مسکونی روستایی آواربرداری شده توزیع شده است.

این مقام مسوول یادآور شد: برای اینکه واحدها تکمیل شود علاوه بر تسهیلات، نیاز به کمک‌های مردم به هموطنان زلزله زده هستیم هموطنان می‌توانند جهت کاهش آورده مردم عزیز زلزله زده شهرستان خوی برای تکمیل واحدهای مسکونی ، کمک‌های خود را به حساب ۱۰۰ حضرت امام (ره) نزد تمام شعب بانک ملی واریز کنند.

پایان پیان

دلایل تخریب گسترده ساختمان‌

دلایل تخریب گسترده ساختمان‌ ()