آزادی مشروط برای قلیان و قلیانی ها!

قلیان با تمام مضرات آن جزو یکی از پر طرفدارترین تفریحات جوانان به حساب می‌آید. با این وجود این تفریح مضر چند سالی بود که در پیچ و خم‌های آزادی و ممنوعیت به سر می‌برد. حتی در برهه ای از زمان جمع آوری قلیان‌ها از قهوه خانه‌ها، کافی شاپ‌ها ورستوران‌ها جزو اولویت مسئولین قرار گرفته بود تا این که در پی تصمیماتی در مجلس شورای اسلامی این تفریح مضر آزاد اعلام شد.
هرچند با تمام سخت گیری‌های قبل از این تصمیم، قلیان از سطح شهر جمع آوری شده بود ولی استعمال آن به خانه‌ها راه یافته بود اما حالا آن چه جای تعجب دارد این است که مسئولین مربوطه چطور بعد از آن همه سخت گیری به یک باره استعمال این تفریح مضر را آزاد اعلام کرده‌اند و موضوع دیگری که چالش بر انگیز محسوب می‌شود این است که چرا استعمال قلیان تنها در برخی از اماکن آزاد اعلام شده است؟ آیا همین آزادی مشروط راه را برای رانت و فساد در این صنف باز نمی‌کند؟

قل قلی که پایان ندارد!
انگار قل قل قلیان‌ها پایان ندارد. قلیانی که تا دیروز همه از مضرات آن صحبت می‌کردند و برخی آن را حتی بدتر از سیگار می‌دانستند و عده ای دیگر اعتیاد به آن را بیش‌تر از اعتیاد به هروئین می‌دانستند حالا آزاد شده است و به این ترتیب جوانان به راحتی می‌توانند از تنها تفریح خود استفاده کنند. تفریحی که تنها دست آویز جوانان برای فرار از بی کاری و کمبود تفریحات مفرح محسوب می‌شود و جوانان هم به خوبی از این تفریح خود استفاده می‌کنند.
تا قبل از این هم هر جا که پا می‌گذاشتی، رستوران سنتی، کافی‌شاپ، قهوه‌خانه و حتی پارک‌های کوچک و بزرگ، بساط قلیان پهن بود و یکی ذغال چرخاند و جوانان دیگری هم پای قلیان نشسته بودند که از تنها تفریح موجود این روزها استفاده کنند. حالا با آزادی مشروط برای این تفریح مضر می‌توان تصور کرد که استفاده از آن تا چه اندازه همگانی شده است.

راه پر پیچ و خم عرضه قلیان
عرضه قلیان در مراکز تفریحی با ورود انواع تنباکوی‌های میوه‌ای نخستین بار در دولت نهم ممنوع اعلام شد. چندی بعد در نیمه‌راه عمر دولت دهم با مصوبه هیئت دولت دوباره به‌صورت رسمی و در برابر بهت ناظران، استعمال آن در قهوه‌خانه‌ها و رستوران‌های سنتی و دیگر اماکن عمومی آزاد شد. از آن پس یک روز استفاده از قلیان ممنوع و قهوه‌خانه‌های متخلف پلمب می‌شد و یک روز خبر بازگشایی قهوه خانه‌ها و آزاد شدن مصرف قلیان‌ها منتشر می‌شد. یک روز، وزارت بهداشت، قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات را با نظر دیوان عدالت اداری اجرایی می‌کرد و روز دیگر هیئت وزیران با حضور وزیر بهداشت آن را نقض می‌کرد و قهوه‌خانه را از شمول اماکن عمومی خارج می‌کرد. بماند که وجود وزیر بهداشت در چنین ماجراهایی ابهام بر انگیز است اما آخرین بار در روزهای پایانی خرداد سال گذشته بود که خسرو صادق نیت، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت دوباره اعلام کرد که صنف چایخانه‌ها تنها مجوز عرضه چای را دارند و هیچ کدام از این قهوه خانه‌ها جواز عرضه قلیان را ندارند. او برای تائید نظرات خود از قانون اساسی کمک گرفته بود و گفته بود: «طبق قانون اساسی اماکن عمومی از جمله چایخانه‌ها اجازه عرضه دخانیات را ندارند و عرضه مواد دخانی از جمله قلیان در این اماکن نیز ممنوع است.»
لازم به ذکر است در حالی که وزارت بهداشت همچنان بر ممنوعیت عرضه قلیان تأکید می‌کرد، عده‌ای هم چندان با برخورد قهری با قلیان موافق نبودند از جمله این مخالفین می‌توان به محمدعلی نجفی، شهردار کوتاه مدت شهر تهران اشاره کرد. او که زمانی عهده‌دار ریاست سازمان میراث فرهنگی در دولت یازدهم بود، از مخالفان ممنوعیت در عرضه قلیان به شمار می‌آید. چند سال پیش بود که او در یک برنامه تلویزیونی گفته بود:«موافق قلیانم در محیط‌های مشخص با استانداردهای کافی. ببینید چقدر امکان تحرک، تفریح و حتی نفس کشیدن برای مردم باقی گذاشته ایم؟ نمی‌گویم هر رستورانی، سرو شود. جلوی قلیان را بگیریم همراه با قلیان چیزهای دیگری هم وارد فضای خانه می‌شود.» او درباره محدودیت‌ها برای مصرف قلیان، توسط خانم‌ها هم گفته بود:« با این مخالفم، حالا بنده با همسرم یا دخترم رفتیم قلیان بکشیم دو پک هم آنها بزنند چه مشکلی دارد؟ می‌دانم خیلی‌ها با حرفهای من مخالف هستند اما ببینیم مجموع محدودیت‌ها قابل دفاع هستند؟ اگر نبود بدانیم بعضی محدودیت‌ها را زیاد به مردم تحمیل می‌کنیم و در تصمیمات، تردید کنیم. علما می‌گویند هر چیز که منع می‌کنید انسان حریص می‌شود، اگر این را ملاک تصمیم گیری بگذاریم شاید به این نتیجه برسیم بعضی تصمیمات قبلی اشتباه بوده است. اگر بناست، قلیان باشد برای زن و مرد نباید تفاوت باشد.» او همچنین با توجه به واکنش‌های موافق و مخالفی که از سوی مردم در برنامه درباره اظهار نظرش در خصوص قلیان اعلام شده بود پیشنهاد داد تا تلویزیون نظرسنجی درباره قلیان بگذارد. هر چند این اتفاق هیچ وقت صورت نگرفت اما حالا دوباره داستان عرضه و استعمال دخانیات در قهوه خانه‌ها به خوان اول برگشته و با رأی مجلس قهوه‌خانه‌های سنتی دیگر جزو اماکن عمومی مدنظر قانون کنترل و مبارزه با دخانیات محسوب نمی‌شوند و استعمال دخانیات و قلیان در آن‌ها آزاد است.

قلیان را مجلس آزاد کرد!
اواخر سال گذشته بود که در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی درخواست ۵۵ نماینده برای مطرح شدن یک فوریت استفساریه تبصره یک ماده ۱۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در دستور کار قرار گرفت و موضوع استفساریه به تصویب مجلس رسید. هدف از ارائه این استفساریه، روشن کردن مفهوم تبصره یک ماده ۱۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات و مستثنی کردن مصرف قلیان در قهوه‌خانه‌های مجوزدار، از مقررات ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی و اداری اعلام شده بود؛ در واقع طراحان این استفساریه با اشاره به سابقه فرهنگی و اجتماعی قهوه‌خانه‌ها، کسب و کار جمعیت قابل توجهی از این صنف و نیز خطرات زیرزمینی شدن این صنف، خواستار مستثنی شدن قهوه‌خانه‌های مجوزدار از این موضوع شده‌اند. در این استفساریه آمده است: آیا اماکن عمومی مذکور در تبصره یک ماده ۱۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوب ۱۵ شهریور ۱۳۸۵ شامل قهوه‌خانه‌ها و قهوه‌خانه‌های سنتی و اتاق‌های استعمال دخانیات مستقر در فرودگاه‌ها و پایانه‌های مسافربری نیز می‌شود؟
در پاسخ این استفساریه که به تائید نمایندگان رسید، آمده است: «خیر، اماکن عمومی مذکور در تبصره یک ماده ۱۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، شامل قهوه‌خانه‌ها و قهوه‌خانه‌های سنتی و اتاق‌های استعمال دخانیات مستقر در فرودگاه‌ها و پایانه‌های مسافربری نمی‌شود.» هرچند این موضوع به تنهایی شائبه بر انگیز است زیرا راه را برای رانت و تبعیض در این صنف باز می‌کند اما پرداختن صرف به مسئله قهوه‌خانه‌های بدون مجوز و دارای مجوز نیز می‌تواند موضوع مورد چالش دیگری باشد.
در خبرها آمده بود که با پیگیری دکتر کولیوند، نماینده مردم استان البرز جریان بررسی درخواست یک فوریتی ط‌رح استفساریه تبصره یک ماده ۱۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات با ۱۲۰ رأی موافق، ۵۱ رأی مخالف و ۱۱ رأی ممتنع از مجموع ۲۱۶ نماینده حاضر در جلسه با بررسی آن به صورت یک فوریت مورد موافقت قرار گرفت. به گفته کولیوند جمع آوری بدون برنامه قلیان علاوه بر آثار سوء سبب بیکاری فعالان این حوزه می‌شود. او گفته بود: مصرف قلیان در اماکنی به نام قهوه‌خانه مرسوم بوده و این اماکن بیش از ده‌ها سال است که در جامعه فعالیت دارند و تحت نظارت دقیق اتحادیه صنفی خود هستند و افراد متقاضی کاملاً آگاهانه وارد این اماکن می‌شوند. قهوه خانه‌ها یکی از نمادهای سنتی کشور هستند و جمع آوری بدون برنامه قلیان علاوه بر آثار سوء، سبب بیکاری فعالان این حوزه می‌شود؛ بنابراین این استفساریه برای رفع ابهام از قانون در خصوص فعالیت قهوه خانه‌ها و اتاق‌های مخصوص استعمال دخانیات در فرودگاه‌ها و پایانه‌های مسافربری طرح شده که خواستار بررسی آن به صورت یک فوریت هستیم.

اما نکته حائز اهمیت این است که قلیان آزاد بشود یا نشود در همه اماکن عمومی با مجوز و بی مجوز عرضه می‌شود  چون جوانان و نوجوانان، چه دختر و چه پسر، تفریح دیگری به جز قلیان ندارند . این تفریح به قدری برای آن ها مفرح است که اخر همه خوشگذرانی هایشان به آن ختم می شود. بهتر است به جای ممنوعیت و آزادی مشروط، نمایندگان محترم فکری به حال بیکاری جوانان و نبود تفریحشان می کردند و در انتها متوجه می شدند که قلیان از سبد تفریحات آن ها حذف خواهد شد./منبع:تندرست نیوز