۳ کیسه نایلونی؛ سهم روزانه هر ایرانی در آلودگی محیط زیست

امروزه انسان در جهان مدرن با انبوهی از مشکلات زیست محیطی از جمله آلودگی‌های مختلف آب، خاک و هوا دست و پنجه نرم می‌کند.

به گزارش آی نیوز، آلودگی‌هایی که براثر بی‌احتیاطی و کم‌توجهی انسان و تخریب زمین به وجود آمده و در صورت نادیده گرفته شدن می‌توان منجر به کوتاه شدن عمر زمین و در خطر افتادن زندگی فرزندانمان شود.

یکی از مهم‌ترین معضلات آلودگی‌ محیط زیست که نقش مهمی در به خطر انداختن عمر زمین و ضرر و زیان به سلامتی انسان را دارد، تولید پلاستیک است.

اگر نگاهی به دور و بر خود بیندازید، خواهید دید حجم بالایی از از پلاستیک‌های استفاده شده در طبیعت را مواد پلاستیکی مانند نایلون و ظروف یک‌بار مصرف تشکیل می‌دهد.

این روزها استفاده بی‌رویه از نایلکس در زندگی روزمره و دفع نادرست آن به یک معضل زیست محیطی و آفتی مرگبار برای محیط طبیعی تبدیل شده است.

در این بین خانواده‌ها نیز بدون توجه به این فرهنگ نادرست، رها ساختن نایلکس و کیسه‌های پلاستیکی در دامن طبیعت را رویه‌ای عادی تلقی می‌کنند.

این در حالی است که به گفته کارشناسان و براساس نوع استحکام حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ سال برای تجزیه یک نایلکس طول می‌کشد و طبق بررسی‌های صورت گرفته، حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد از زباله‌های  تبریز را پلاستیک تشکیل می‌دهد.

بی‌توجهی به قاتل پلاستیکی بدون تردید عمق فاجعه‌ای دردناک را در آینده‌ای نه چندان دور ترسیم می‌کند و اگر درک صحیح از این معضل محیطی زیستی داشته باشیم؛ قطع به یقین برای نجات نسل خود و تامین زندگی آیندگان چاره‌اندیشی می‌کنیم.

براساس آمارها، میزان پلاستیک تولید شده در ایران، سالانه بیش از ۱۷۷ هزار تن تخمین زده می‌شود که این رقم چیزی حدود ۵۰۰ تن در هر روز است.

دنیای ما پوشیده از زباله‌های پلاستیکی مضر است. هر ساله بیش از ۸ میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس‌ها می‌شود. بازیافت هر کیسه پلاستیکی تقریبا ۴۵۰ سال زمان می‌برد. 

یک سیاره سالم برای آینده‌ای کامیاب و صلح‌آمیز ضروری است. هر یک از ما نقش بسزایی در محافظت از این خانه‌‌ یگانه داریم اما به سادگی نمی‌توان دانست که از کجا و به چه شکل باید در این راه قدم گذاشت. به همین دلیل تنها درخواست محیط زیست، مقابله با آلودگی‌های پلاستیکی است.

امروز، تعداد ذرات  پلاستیکی در دریاها از تعداد ستارگان در کهکشان نیز فراتر رفته است. از جزایر دور افتاده گرفته تا قطب شمال، هیچ نقطه‌ای دست نخورده نمانده است.اگر روند فعلی ادامه یابد، تا سال ۲۰۵۰  تعداد ذرات پلاستیکی در اقیانوس‌ها از تعداد ماهی‌ها بیشتر خواهد شد.

مشغول خرید در یکی از سوپرمارکت‌های بزرگ کشور فرانسه بودم، علاوه بر تهیه مایحتاج، در ذهن خود به مقایسه بین دو کشور ایران و فرانسه پرداختم تا ببینم چه تفاوتی بین این دو کشور حتی در یک سوپرمارکت وجود دارد.

با افزایش قیمت ارز در کشور باید مدیریت مالی از ارز دانشجویی که در اختیارم گذاشته بودند را داشتم ولی در طول اقامت خود در فرانسه این چندمین بار بود که در خریدها بابت کیسه‌های نایلونی چند یورو پرداخت کرده بودم که با یک حساب سرانگشتی به پول ایران بیش از ۸۰ هزار تومان برای یک کیسه پلاستیکی جهت حمل خریدها، پرداخت می‌کردم.

این چند یورو ضرر مالی باعث شد تا  موضوع را ریشه‌یابی کرده و تجربه خود از حذف کیسه‌های پلاستیکی در یک کشور پیشرفته را به هموطنان خودم در ایران که خیلی راحت و آسان و بدون پرداخت هزینه زیادی کیسه پلاستیکی در اختیار دارند، بگذارم.

وارد فروشگاه بزرگی در کشور فرانسه شده و در ابتدا با یک راهنما در سوپرمارکت گفت‌وگویی کوتاهی در رابطه با رول‌های پلاستیکی روی هر بخش، انجام می‌دهم.

آقای هالتون با اشاره به اینکه این رول‌های پلاستیکی از نایلون‌های تجزیه‌پذیر بوده و به راحتی می‌تواند در طبیعت از بین رود، گفت: دولت فرانسه همه فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها را موظف کرده است که از این پس پلاستیک‌های غیرقابل بازیافت را از داخل فروشگاه‌ها حذف کرده و مردم به جای این که منتظر گرفتن کیسه‌ پلاستیکی برای حمل اجناس خریداری شده خود باشند، همراه خود ساک و سبدهای خود را آورده و از یا مواد قابل بازیافت استفاده کنند.

وی ادامه داد: البته کیسه‌های پلاستیکی تجزیه‌پذیر داخل فروشگاه نیز رایگان در اختیار مردم قرار نمی‌گیرد بلکه به اندازه سایز نایلون‌ها، پول پرداخت می‌شود.

حال گفت‌وگوی خود را با یکی از شهروندان فرانسوی ادامه می‌دهیم. یارا دانشجوی دکترای شیمی در رابطه با حذف کیسه‌های پلاستیکی از چرخه زندگی مردم فرانسوی گفت: در هر خرید باید بابت کیسه‌های پلاستیکی پول‌ پرداخت کرد که البته این کیسه‌ها نیز قابلیت تجزیه‌پذیری دارند و به راحتی پاره می‌شوند.

وی ادامه داد: هنگام خرید هر موقع از صندوق‌داران کیسه پلاستیک می‌خواهیم، آنها ما را مجبور به پرداخت پول بابت هر کیسه پلاستیکی می‌کنند. به این دلیل ما کیسه‌ها را نگه داشته تا چندین بار از آنها استفاده کنیم.

این شهروند فرانسوی بیان کرد: به عنوان یک شیمیدان معتقد به حذف اقلام پلاستیکی برای نجات محیط زیست هستم و امیدوارم همه مردم دنیا همانند فرانسوی‌ها دوستدار محیط زیست باشند.

فقط کافی‌است این موضوع را در  یک مقایسه کوچک با کشور خودمان انجام دهیم که چقدر راحت و ارزان می‌توان کیسه پلاستیکی در کشور تهیه و در محیط زیست رها کرد.

البته شاید چند سال پیش، مردم کالاهای کوچکی مثل دو بسته چیپس و پفک یا یک پاکت آبمیوه و چند قوطی آدامس را هم در کیسه نایلونی تحویل می‌گرفتند و به این ترتیب، یکی از کشوها یا کمدهای هر آشپزخانه‌ای، به گورستان کیسه‌های نایلونی تبدیل می‌شد اما همه به تدریج می‌آموزند که کم کردن هر کیسه نایلونی از چرخه طبیعت، لطفی است که در حق خود و فرزندانشان انجام می‌دهند. 

حتی دوستداران محیط زیست زیادی در رابطه با حفظ محیط زیست و جمع‌آوری کیسه‌های پلاستیکی و جایگزینی کیسه‌های پارچه‌ای و یا جمع‌آوری درب نوشابه و تهیه ویلچر دور هم جمع شده و کارهای بزرگی انجام داده‌اند ولی باید قبول کرد که این کار به یک همت همگانی نیاز است و حتی یک کیسه کمتر در خرید و یا بردن کیسه‌های پارچه‌ای هنگام  خرید می‌تواند نه تنها فرهنگ یک کشور را بهبود بخشد بلکه می‌تواند محیط زیست را برای نسل‌های بعدی و فعلی حفظ کند.

* یاد زنبیل‌های قرمز بخیر

در دهه‌های قبل از ۷۰ بانوان برای خریدهای روزمره خود هرگز از نایلکس و کیسه‌های پلاستیکی استفاده نمی‌کردند و در زنبیل‌های قرمز رنگ اقلام مورد نیاز خود را جای می‌دادند.

سبدهایی توری شکل که تحمل و ظرفیت همه نوع جنس و خرید روزانه بانوان را داشت اما امروزه اثری از این سبدها نیست و از سوی دیگر حتی پارچه‌هایی که خانواده‌ها در زمان‌های نه چندان دور برای خرید نان به همراه داشتند نیز به کیسه‌های پلاستیکی تغییر یافته است.

این در حالی است که نگهداری نان داغ در نایلون می‌تواند بسیار خطرناک باشد و سلامت انسان را به چالش بکشد، همان طور که نوشیدن آب داغ در لیوان پلاستیکی می‌تواند سلامت جسم را به مخاطره بیندازد.

در واقع تغییر در سبک زندگی‌ها و مصرف بی‌رویه نایلون‌ها و نایلکس‌ها سبب شده تا استفاده از زنبیل‌های قرمز، پاکت‌های میوه و پارچه‌های مخصوص خرید نان به خاطره‌ها بپیوندد.

۳ کیسه نایلونی؛ سهم روزانه هر ایرانی در آلودگی محیط زیست

براساس آمارهای جهانی، روزانه ۳.۵ میلیون تن زباله در سراسر دنیا تولید می‌شود که سهم ایران در این میان به ۵۶ هزار تن در روز (هر ایرانی روزانه به طور متوسط ۷۵۰ گرم زباله تولید می‌کند که اگر این رقم را در جمعیت ۷۵ میلیون نفری ضرب کنیم، به رقمی بیش از ۵۶ هزار تُن در روز خواهیم رسید) که رقمی بالایی است.

مهم‌تر اینکه براساس همین تحقیقات روزانه بیش از سه تن زباله پلاستیک در ایران تولید می‌شود که حجم قابل توجهی از آن شامل ظروف یک بار مصرف و کیسه‌های پلاستیکی است. از طرفی آمارهای تفکیکی نشان می‌دهد هر ایرانی روزانه حداقل از سه کیسه نایلونی استفاده می‌کند.

ایران جزو ۵ کشور اول تولید پلاستیک دنیا

در یک شبانه‌روز در جهان چیزی حدود ۵ میلیون تُن زباله تولید می‌‌شود که تقریباٌ ۲۸ درصد آن پلاستیکی است. قیمت ارزان تولید پلاستیک در ایران و نبود راهکارهای محدود کننده و جایگزین، ایران را در زمره کشورهای بیشترین مصرف‌کننده مواد پلاستیکی در دنیا قرار داده است.

میانگین سرانه تولید زباله برای هر ایرانی روزانه ۸۰۰ گرم است که  اگر هر خانواده ایرانی فقط در هفته یک پلاستیک کمتر مصرف کند، سالانه ۸۱۶ میلیون کیسه پلاستیکی کمتر مصرف می‌شود.

با همه این اوصاف تنها یک پیام از سوی محیط زیست وجود دارد و آن هم  استفاده نکردن از کیسه‌های پلاستیکی یک‌بار مصرف و دوری از آنچه که قابل بازیافت نیست، چراکه در کنار هم، می‌توانیم برای دستیابی به جهانی پاک‌تر و سبز‌تر برنامه‌ریزی کنیم.

حرف آخر اینکه برای مقابله با فاجعه‌ای که در حال شکل‌گیری است، شاید استفاده کمتر از کیسه‌های پلاستیکی شروع بدی نباشد و این مهم تنها زمانی رخ خواهد داد که  تلاش کنیم با تغییر اتفاقات روزمره و تکراری هر روزه مانند “نه گفتن” به کیسه‌های پلاستیکی که به سرعت تبدیل به زباله می‌شوند تا با عمر نیم قرنی‌شان  نشان دهند که آن‌قدرها هم ارزان نبوده‌اند و اتفاقاٌ هزینه گزافی برای سلامت انسان داشته‌اند که هزینه‌ آن را نسل‌های بعدی پرداخت خواهد کرد.