اهتمام جدی شهرداری و اوقاف تبریز برای ساماندهی اراضی موقوفه

بررسی بافت شهری تبریز توسط نقشه های هوایی نشان می دهد اراضی متعددی که مالکیت از نوع وقفی دارند و در نقاط مختلفش می تواند تبدیل به زیرساخت های مهم شهری از قبیل فضا های فرهنگی ورزشی در قالب پارک های محله ای و منطقه ای شود.

به گزارش آی نیوز، قطعه زمین های کوچک و بزرگی که شهرداری تبریز برای تک تک آن های برنامه ریز کرده و تنها عامل بازدارنده اش نیات وقفی و نوع مالکیت آن هاست.

البته گورستان ها نیز جدا از این مقوله نیستند و در چند سال خیر با تعامل دوسویه با اداره کل اوقاف تبدیل به پارک های چند منظوره شده اما گویا حرف و آخر ساماندهی این اراضی را واقفین این اراضی می زنند و نیاتی که از آنها در اسناد وقفی به ثبت رسیده است.

گره موضوع از اینجا خودش را نشان می دهد که شهرداری تبریز می خواهد زمین ها و اراضی بدون استفاده را ساماندهی کند و موضوع با طرح در کمیته ماده پنج استانداری، جلب نظر اداره اوقاف به شرط نیتی است که مالکش هنگام وقف مطرح کرده است.

” ارث پدرم در قالب یک قطعه زمین و درآمد حاصل از هر نوع کاربری صرف کمک هزینه درمان کودکان بی سرپرست شود” عنوان نیت واقفش است.

این را مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان آذربایجان شرقی می گوید و ادامه می دهد حاضریم با آغوش باز با تمامی طرح های جامع توسعه شهری همکاری کنیم اما با شرط لحاظ شروط واقفین.

شرطی که می گوید طرح ساماندهی و تعیین کاربری اراضی رها شده توجیه اقتصادی نیز داشته باشد و بتوان در کنار توسعه زیرساخت های شهری، ایجاد ظرفیت درآمد زایی نیز برای آن در نظر گرفت.

“زمین از اوقاف و ساخت با شهرداری” نتیجه اش می شود احداث پارک چند منظوره که هم کاربری تجاری دارد، هم پارکی که فضای های تفریحی، فرهنگی، وزشی را در اختیار شهروندان قرار می دهد.

شهر تبریز به واسطه سبقه مشارکتی مردمانش در امور خیریه، دارای اراضی وقفی قابل توجهی حتی در محدوده مرکزی و مهمش دارد و بر همین اساس برای تعیین نقطه عطف همکاری اداره اوقاف  شهرداری تبریز با مدیر کل اوقاف و امور خیریه به گفتگو نشستیم.

مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان آذربایجان شرقی با تشریح موضع اداره متبوعش برای رفع موانع توسعه شهری و ساماندهی اراضی موقوفه تبریز گفت: بخش اعظمی از محدوده بازار و مناطق ارزشمند تبریز از اراضی موقوفه است.

حجت الاسلام علی مصائبی افزود: بهره مندی از این اراضی و املاک با هدف درآمدزایی موضوع مدیریت واحد شهری را زیر سوال نمی برد و همواره با شهرداری تبریز برای افزایش ظرفیت پارکینگ عمومی در محدوده بازار و آبرسان همکاری کرده ایم.

وی با اشاره به محدودیت های تعیین کاربری اراضی موقوفه در کمیته ماده پنج استانداری متذکر شد: لحاظ پیوست درآمدزایی در طرح های ساماندهی مستلزم ورود سرمایه گذاران بخش خصوص است.

مصائبی همچنین تصریح کرد: دست اداره اوقاف از درآمد ناشی از حق موقوفه مغازه های محدود بازار تبریز کوتاه مانده و به دلایلی سرقفلی مغازه های مجتمع های تجاری واگذار شده است.

وی یادآور شد: پارک طوبی تبریز که از اراضی مهم موقوفه است در اختیار شهرداری قرار دادیم تا از ظرفیت عرصه و اعیان آن کاربری فرهنگی کندو پس از اتمام مدت زمان آن حاضریم برای بهره مندی دوسویه با شهرداری تهاتر کنیم.

 ” ارث پدرم در قالب یک قطعه زمین و درآمد حاصل از هر نوع کاربری صرف کمک هزینه درمان کودکان بی سرپرست شود” عنوان نیت واقفش است.

این را مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان آذربایجان شرقی می گوید و ادامه می دهد: حاضریم با آغوش باز با تمامی طرح های جامع توسعه شهری همکاری کنیم اما با شرط لحاظ شروط واقفین.

شرطی که می گوید طرح ساماندهی و تعیین کاربری اراضی رها شده توجیه اقتصادی نیز داشته باشد و بتوان در کنار توسعه زیرساخت های شهری، ایجاد ظرفیت درآمد زایی نیز برای آن در نظر گرفت.

“زمین از اوقاف و ساخت با شهرداری” نتیجه اش می شود احداث پارک چند منظوره که هم کاربری تجاری دارد، هم پارکی که فضای های تفریحی، فرهنگی، وزشی را در اختیار شهروندان قرار می دهد.

موقوفات از منابع بسیار ارزشمند جامعه هستند که به دلیل تنوع و گستردگی فعالیت های وقفی می توانند در تحقق بسیاری از اهداف فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی نقش مهمی ایفا کند.

ولی علی رغم دامنه ای نسبتا وسیع فعالیت های اوقافی ، هم اکنون موقوفات، در گیر مسائل و مشکلات فراوانی هستند که بر عملکرد و کارایی بهینه ی آنها تاثیر منفی گذاشته است.

موضوع مهمی که در خصوص موقوفات و رقبات وابسته به آنها باید مورد توجه قرار گیرد این است که وقف مال در ایجاد فضاها و بناهای عام المنفعه و موقوفه ، تنها به معنی اختصاص دادن بخشی از ثروت جهت امور خیریه نیست ، زمانی که عملکرد و نوع استفاده و بهره برداریاز املاک و فضاهای موقوفه در مغایرت با مصالح عمومی و توسعه ی شهری قرار می گیرد ، مسایل و مشکلات متعددی در برابر توسعه ی فضاهای وقفی و همچنین توسعه ی طرح های شهری پیش می آید.

حل این معضل از یک طرف در گرو نظارت بیشتر و دقیق تر بر تنظیم وقف نامه ها ، به ویژه از دیدگاه مسائل شهر سازی و امور اجرایی شهری است و از طرف دیگر آشنایی و توجه بیشتر شهر سازان به امور و احکام وقف را به عنوان یک ضرورت اساسی طلب می کند.

از نکات اساسی و مهمی که در رابطه با تاثیرات نظام شهر سازی بر موقوفات می توان به آن اشاره کرد، عملکرد و نوع استفاده از املاک ، اراضی و فضاهای شهری امری ثابت و دایمی نیست ، بلکه در طی فرایند زمان به تناسب شرایط رشد طبیعی شهرها تغییر می کند.

به این معنی که اراضی شهری در هر دوره و شرایط زمانی ، مناسب یک نوع عملکرد و فعالیت خاص هستند و با تغییر شرایط کاربری اراضی ، قابلیت اقتصادی و ارزش مکانی افزوده ی بسیاری از اراضی شهری تغییر پیدا می کند.