عاشورا، گواه مظلومیت و ظلم‌ستیزی اهل بیت(ع)

وقتی که حسین(ع) برای ابوالفضل پهلوانش خون دل خورد و کمرش شکست، وقتی که مشک آب عباس بر زمین افتاد و لب‌های خشک عاشوراییان ترک برداشت و وقتی که گلوی طفل شیرخواره حسین(ع) خونین شد، نام کربلا با خون، عطش و مظلومیت گره خورد.
صحرای کربلا رنگ خون گرفت تا امروز هم بعد از ۱۴۰۰ سال، داغ کربلا را همچنان در سینه شیعیان شعله‌ور و اشک از دیدگان سرازیر ‌کند؛ و به راستی که خون حسین(ع)، “ثارالله” بود، خونی که خونخواهش خداست.
در دهم محرم سال ۶۱ ه.ق، سومین امام شیعیان به همراه یاران باوفایش شهید شد و راس مبارکشان بر نیزه رفت؛ آن امام معصومی که از میان انبوه دعوت کنندگان به کوفه، تنها اهل‌بیت و ۷۲ تن از یارانش تا پای جان در رکابش ایستادند و درنهایت به شهادت رسیده و اهل‌بیتشان نیز به اسارت گرفته شدند.
فلسفه قیام عاشورا، امر به معروف و نهی از منکر بود
یک کارشناس مسائل مذهبی ‌ با بیان این‌که فلسفه قیام عاشورا و واقعه کربلا بحث امر به معروف و نهی از منکر بوده و بر این اساس هفته اول ماه محرم تحت عنوان “هفته احیای امر به معروف و نهی از منکر” نامگذاری شده است، افزود: امر به معروف و نهی از منکر دو برنامه مهم اسلام و از اقسام فروع دین بوده و سایر اقسام نیز سوار بر این دو اصل هستند.
حجت الاسلام محمد حسن نستوهی با بیان این‌که اگر امر به معروف و نهی از منکر در جامعه احیا شود، سایر فروعات و واجبات و اصل دین هم احیا شده و ماندگار خواهد شد، ادامه داد: اما اگر امر به معروف و نهی از منکر در جامعه مورد غفلت واقع شود و مظلوم بماند، سایر امور دین نیز تحت الشعاع قرار گرفته و کم کم به سمت فراموشی خواهد رفت.
وی تاکید کرد: طبق گفته معصوم(ع)، تمام اعمال نیک و حتی جهاد در راه خدا، در برابر امر به معروف و نهی از منکر، همچون قطره‌ای است در مقابل دریایی پهناور، چراکه اگر امر به معروف و نهی از منکر اجرا شود، باقی اعمال نیک و پسنیده نیز ترویج و تبلیغ خواهد شد.
وی با تاکید بر این‌که فراموشی امر به معروف و نهی از منکر در جامعه باعث می‌شود که انسان باب میل، هوا و هوس‌ها و امیال نفسانی خود پیش رفته و درحقیقت انسانیت رو به فراموشی برود، اظهار کرد: به همین جهت امام حسین(ع) برای امر به معروف قیام کرد و با یزیدیان بیعت نکرد تا دین تحریف نشده و اصل دین زیرسوال نرود.
کارشناس مسائل مذهبی با بیان این‌که امام حسین(ع) برای امر به معروف و نهی از منکر حاکمان آن زمان قیام کرد، افزود: در ستاد امر به معروف هم اولویت اول، امر به معروف و نهی از منکر حاکمان و امرا بوده و این موضوع از سفارشات اهل بیت(ع) است؛ چراکه اگر می‌خواهیم جامعه اصلاح شود اول باید امر به معروف و نهی از منکر را از مسئولان شروع کنیم.
وی در باب ثواب عزاداری برای امام حسین نیز گفت: در روایات و احادیث داریم که هر که برای امام حسین(ع) گریه کند یا بگریاند، بهشت منزل اوست، البته این بدان معنا نیست که صرفا در عزاداری امام حسین(ع) شرکت کرده و نسبت به سایر فریضه‌های دینی بی‌تفاوت باشیم، بلکه رهرو راه حسینی و شیفته مکتب عاشورا باید در رعایت اصول دین و اخلاق، الگو باشد.
وی با تاکید بر این‌که شیفتگان و رهروان راه حسین(ع)، باید نماز اول وقت خوانده، اهل دروغ، و غیبت، توهین و افترا نباشند و مصداق بارز عاشق حسین بودن را در عمل و کردار خود نشان دهند، گفت: عزاداری برای امام حسین(ع) جزو اموراتی است که علما و بزرگان بدان سفارش کرده‌اند و حتی در ایام غیر از ماه محرم نیز تاکید کرده‌اند که روضه ترک نشده و خانه‌ها منور به روضه شده و فرزندان پای مکتب سیدالشهداء تربیت شوند.
فرهنگ عاشورا، فرهنگ آزادی خواهی و حریت بود
دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر آذربایجان‌شرقی با بیان این‌که فرهنگ عاشورا، فرهنگ آزادی خواهی و حریت بوده و قیام عاشورا، احیاگر دین اسلام است، افزود: باید فرزندانمان را با مکتب عاشورا آشنا کنیم، یکی از روش‌های آشنایی نیز شرکت در مراسم‌های عزاداری است که امسال باید با رعایت پروتکل‌های بهداشتی انجام شود.
وی با تاکید بر اهمیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی، اضافه کرد: ستاد مبارزه با کرونا، مرجع تصمیم گیرنده و کارشناس در زمینه کرونا و رعایت بهداشت بوده و طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، رعایت پروتکل‌ها باید مورد توجه قرار گرفته و یقینا هیئات عزاداری در این زمینه هم الگو خواهند بود.
اعمال روز عاشورا
روز عاشورا از جمله وقایع بزرگ تاریخ اسلام است که حتی قبل از رخداد آن بسیاری از معصومین(ع) درباره آن سخن گفته و نسبت به زنده نگه داشتن آن و برپایی عزا توجه داشته و دیگران را نیز به آن دعوت کرده‌اند. برای این روز تاریخی نیز اعمال و ادعیه‌ای سفارش شده تا شیعیان و پیروان مکتب اهل بیت(ع) به تاسی از عاشوریان و شهدای کربلا، این روز را بزرگ داشته و در مسیر احیای اسلام ناب محمدی گام بردارند.
شایسته است شیعیان در این روز دست از کسب و کار بکشند و نیازهای خانه را در این روز تهیه و ذخیره نکنند و به عزاداری و نوحه سرایی بپردازند و همچون کسانی که عزیزترین افراد خویش را از دست داده‌اند، غم زده و اندوهگین باشند.
امام علی بن موسی الرضا(ع) در این رابطه فرموده‌اند: «هر کس در روز عاشورا، دست از تلاش برای دنیا بردارد، خداوند حاجت‌های دنیوی و اخروی او را برآورده می‌سازد و هر کس که روز عاشورا، روز اندوه و غم و گریه‌اش باشد، خداوند روز قیامت را روز سرور و شادی او قرار دهد و در بهشت با دیدار ما، چشمش روشن می‌شود و هر کس که روز عاشورا را برای خود روز برکت بداند و در آن روز برای منزل خویش اموالی را ذخیره سازد، آن اموال برای او برکتی نخواهد داشت.
امام باقر(ع) فرموده‌اند: «شیعیان در این روز به یکدیگر تسلیت بگویند و چه بهتر که با این جمله‌ها باشد: عَظَّمَ اللّهُ أُجُورَنا بِمُصابِنا بِالْحُسَینِ عَلَیهِ السَّلامُ، وَ جَعَلَنا وَ إِیاکُمْ مِنَ الطّالِبِینَ بِثارِهِ، مَعَ وَلِیهِ الاِْمامِ الْمَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّد عَلَیهِمُ السَّلامُ. بزرگ گرداند خدا پاداش ما را در سوگواریمان بر حسین(ع) و قرار دهد خداوند ما و شما را از خون خواهانش به همراه ولیش امام مهدی از خاندان محمّد(علیهم السلام).
مرحوم «ابن قولویه»(رحمه الله) مطابق روایتی می‌گوید: کسی که در روز عاشورا کنار قبر امام حسین(ع) باشد و زائران را (کمک کند و) آب دهد، مانند کسی است که لشکر آن حضرت را سیراب کرده باشد و گویا با آن حضرت در کربلا حاضر بوده است.
هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت کند و بگوید: اَللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَهَ الْحُسَینِ(علیه السلام). همچنین خواندن هزار مرتبه سوره «توحید» در این روز فضیلت فراوانی دارد و امام صادق(ع) در این رابطه فرموده است: “هر کس در روز عاشورا هزار مرتبه سوره «توحید» را بخواند، خداوند رحمان به وی نظر (رحمت) افکند و هر کس را که خداوند رحمان (با دیده رحمت) نظر کند، وی را مجازات نخواهد کرد.
در روز عاشورا شایسته است که از خوردن و آشامیدن بدون این‌که قصد روزه کند خودداری کرده تا این‌که وقت عصر فرا رسد و از غذا و آب مختصری (که مصیبت زدگان استفاده می‌کنند)، تناول کنند. مرحوم «علاّمه مجلسی» در کتاب «زاد المعاد» گفته است که بهتر است روز نهم و دهم ماه محرّم را روزه نگیرند، زیرا بنی امیه این دو روز را برای برکت و شکر بر قتل امام حسین(ع) (به عنوان ظاهرسازی) روزه می‌گرفتند، از طریق اهل بیت(علیهم السلام) احادیث فراوانی در مذمّت روزه این دو روز، مخصوصاً روزه روز عاشورا نقل شده است.
سزاوار است هنگام غروب روز عاشورا، به یاد مصائب فرزندان و اطفال و زنان حرم امام حسین(ع) باشند، زیرا آن هنگام از سخت‌ترین لحظات حرم آل پیامبر(ص) بود. دشمنان سرمست از باده پیروزی و اجساد شهیدان روی خاک کربلا و زنان و کودکان نالان و گریان و پریشان بودند، در همان زمان دستور غارت و آتش زدن خیمه‌ها صادر شد. اطفال یتیم، زنان بی‌سرپرست و کودکان تشنه، هر کدام به سویی می‌دویدند و در آن میان، حضرت زینب و امام زین العابدین و امّ کلثوم(علیهم السلام) پناهگاه این مصیبت دیدگان بودند و همه غم‌ها را به دل و جان می‌خریدند و همه دشواری‌ها را بر خویش هموار می‌ساختند، تا دیگران را آرام کنند. در آن غروب، مصائبی بر خاندان رسول اللّه (ص) رفت و اندوهی بر آنان فرود آمد که قابل تصور و بیان کردن نیست. مصائبی که اشک‌ها را از دیده‌ها سرازیر می‌سازد و اعماق روح و جان را آزار می‌دهد.
خواندن زیارت امام حسین(علیه السلام) معروف به «زیارت عاشورا» نیز در این روز ثواب فراوانی دارد و سزاوار است عاشقان و علاقمندان مکتب سالار شهیدان امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا برخیزند و بر رسول خدا صلی‌الله علیه وآله، علیّ مرتضی علیه‌السلام، فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، حسن مجتبی علیه‌السلام و سایر امامان از ذریه آن حضرت علیه‌السلام سلام کنند و به این بزرگواران این مصیبت بزرگ را با دلی سوزان و اشکی روان تسلیت گویند و زیارت وارث بخوانند.
شایسته است در این روز محبان آن حضرت مقتل بخوانند و یکدیگر را بگریانند. روایت شده هنگامی که حضرت موسی علیه السلام مأمور شد به ملاقات حضرت خضر و تعلّم از او، اوّلین چیزی که در وقت ملاقات بین ایشان درباره آن صحبت شد، آن بود که از مصیبت‌های آل محمد صلی‌الله علیه وآله گفتند و بسیار گریستند.