آزادراه تبریز- سهند را سیاسی کرده‌اند!

باز هم  روزی نو و باز هم مثل چندین روزه گذشته آزاد‌راه سهند- تبریز و باز هم تصاویر و فیلم‌هایی که دل هر دلسوزی را آزرده‌خاطر می‌سازد.

با بارش برف طی سه روز گذشته آزادراه تازه از تنوع داغ احداث بیرون آمده باز هم خبرساز شد، تصاویری از هموطنان و ساکنان شهر جدید سهند گرفتار در سراشیب‌ها و سربالایی‌های این استانداردترین آزادراه شمال‌غرب کشور در صدر اخبار قرار گرفت.

به دنبال منتشر شدن این تصاویر مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان‌شرقی در مقام پاسخگویی به انتقادات بر آمد و به خبرنگار فارس در تبریز، گفت: باور دارم که برخوردها نظیر آنچه با آزادراه سهند- تبریز صورت می‌گیرد نهایتا به توسعه فکری جوامع منجر شده و حکایت از بالندگی جامعه مطالبه‌گر دارد و در بستر این بگو ومگوهاست که فرهنگ عمومی عمق پیدا کرده و ارتزاق می‌کند.

توجیه فنی، اقتصادی، مالی و سرمایه‌گذاری

ابوالقاسم سلطانی در گفت‌وگو به توجیهات پروژه‌های آزاد‌راهی پرداخت و افزود: از چند دهه قبل موضوع قانون احداث آزادراه‌ها پس از مطالعه توجیه فنی اقتصادی، اجتماعی و…که توسط مشاور ذی‌صلاح در قالب مطالعات امکان‌سنجی مراحل تصویب را گذرانده باشد به صورت احداث و بهره‌برداری مشارکتی به اصطلاح BOT (ساخت بهره‌برداری و انتقال) با بخش خصوصی در قانون بودجه سنواتی درج شده، از این رو بعد از انقلاب هیچ آزادراهی بدون مشارکت در کشور ساخته نشده، نمی‌شود و نخواهد شد.

وی با اشاره به اینکه نسبت مشارکت برمبنای فوائد اقتصادی و مالی طرح یا پروژه تعیین می‌شود، یادآور شد: از حیث فوائد اقتصادی، مزایای حاصله از آن به نفع دولت و مردم شامل کاهش؛ تصادفات، زمان سفر، مصرف سوخت، آلودگی و تسهیل در حمل و نقل و… می‌شود.

با تصور عدم پرداخت عوارض باید پرونده ساخت آزادراه‌ها را بست

سلطانی، فایده مالی طرح شامل اخذ عوارض و خدمات بین راهی و … عنوان و تاکید کرد: این منافع مالی در مدت دوران بهره‌برداری که ترجیحا نباید از ۲۰ سال تجاوز به جیب سرمایه‌گذاران می‌رود (برگشت اصل مبلغ سرمایه‌گذاری + سود بانکی به میزان نرخ سود رایج بلند مدت +۳درصد سود تشویق)، از این رو پرداخت عوارض از طرف کاربران موضوع مهمی است که اگر دچار خدشه شود، باید پرونده ساخت آزاد‌راه‌ها را با توجه به هزینه سنگین تامین آن از طرف دولت‌ها باید، بسته شود و با عدم رغبت سرمایه‌گذاری مواجه خواهیم شد.

این کارشناس عالی راه و شهرسازی در توجیه  و نفع مالی استفاده از آزادراه برای شهروندان نیز تصریح کرد: تردد از آزادراه‌ها در مقایسه تردد از جاده موجود به نفع کاربران بوده و صرفه‌جویی مستقیم و غیرمستقیم در کاهش هزینه سوخت، استهلاک ‌وسیله نقلیه، کاهش زمان سفر، ‌احتمالا تصادفات را در طول زمان خواهند چشید که این در مورد آزادراه تبریز – سهند حداقل کاهش مصرف سوخت ۲ تا ۳ لیتر (بسته به ترافیک) را دارد.

پیشرفت فیزیکی و روند اجرایی طرح

وی در مورد روند اجرایی این پروژه ۱۲ ساله گفت: در سال‌های اخیر بحثی در ستاد وزارت راه و شهرسازی، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل و نقل، در خصوص سوئیچ کردن پروژه‌های دولتی بزرگراهی به آزادراهی- سرمایه‌گذاری کلید خورد که از این طریق چند پروژه در کشور به این صورت با تغییر در مشخصات و مطالعه مجدد که پروژه سهند و پروژه قطعه ۳ و ۴ مراغه -هشترود در استان ما جز این پروژه بودن، به لحاظ عدم توان پرداخت مطالبات پیمانکار تبدیل به سرمایه‌گذاری شد.

سلطانی اضافه کرد: از آن تاریخ به بعد بود که اجرای پروژه شتاب گرفت به‌طوریکه از ابتدای ۹۷ پروژه در مدت نزدیک به یک و نیم دهه فقط ۳۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشت از این مقطع به بعد و همزمان با پرداخت به موقع تعهدات سهم دولتی (توسط شرکت عمران شهرهای جدید) و پیگیری جدی و مستمر مقامات استانی در رفع گیر و گورهای پروژه و مساعدت، همراهی، در روند اجرایی پروژه با سرعت خوبی اجرا شد و در مدت ۲/۵ سال بیش از ۶۰ درصد پروژه اجرایی شد.

مشخصات فنی آزادراه سهند- تبریز

این مقام ارشد استان در حوزه راه و شهرسازی توپوگرافی (ناهمواری های) این محور را جزو محورهای کوهستانی- کوهستانی سخت اعلام و عنوان کرد: به همین دلیل وجود شیب به لحاظ قرارگیری در دامنه‌های صعب‌العبور رشته کوه سهند، اجتناب‌ناپذیر است، از طرفی ارتفاع مبدا – مقصد در این آزادراه (بین لاله ۱۴۴۰ متر از سطح دریا و میدان شهید باکری در ورودی شهر سهند ۱۷۴۰ متر است) یعنی اختلاف ارتفاع بیش از ۳۰۰ متری بین این دو نقطه که با یک محاسبه ساده است، متوسط شیب عمومی ۳/۲درصد می‌باشد (فاصله مستقیم۱۵۰۰۰متری).

وی ضمن یادآوری طراحی شیب منفی در این پروژه افزود:​ مشاور طراح در مقاطعی خواسته طول شیب را کمتر کند تا خودروها به اصطلاح عامیانه از نفس نیافتند، بنابراین با در نظر گرفتن احجام عملیات خاکی در یک تصمیم و قضاوت مهندسی در مقاطعی به اجبار جهت رعایت سرعت طرح ۸۵ درصدی تن به طراحی شیب‌های منفی، شیب نزدیک به صفر داده و بلافاصله به شیب ۶ درصدی مجاز تن داده که قصد داشته با کم کردن طول شیب به این مشکل فائق آید که به نظر بنده کارش منطقی بوده است.

سلطانی اذعان داشت:​ مقطع عرضی آزادراه یعنی تعداد خطوط، عرض خطوط ۳/۶۵متری، شانه‌های طرفین و فاصله آرامش سمت چپ نیوجرسی‌ها، هیچ مغاریتی با استاندارهای نشریه ۴۱۵ (آیین‌نامه طراحی راه‌ها) ندارد و نیوجرسی (گاردبلوک) و گاردریل‌ها هر دو جز تجهیزات راه محسوب می‌شود که عوامل اجرایی و فنی به تناسب تشخیص می‌تواند از هر دو یا از یکی بسته به تشخیص و هزینه و … استفاده کند.

مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی با تاکید بر اینکه وزارت راه شهرسازی ملزم به تامین روشنایی برای جاده‌ها، آزادراه‌ها، بزرگراه‌ها نیست، متذکر شد: چون کیفیت خط‌کشی، علائم افقی و عمومی در شب به لحاظ استفاده از گلاسبید از بازتاب کافی برخوردارند اگر محدویت مالی و مشکل تامین برق نباشد اجرای سیستم روشنایی مخصوصا در محور ارتباطی میان ما در شهر و شهر اقماری حتما توصیه می‌شود، اما نداشتن روشنایی دلیل بر غیراستاندارد بودن نمی‌تواند باشد.

وی، راهداری مخصوصا راهداری زمستانی را  موضوع مهمی تا استقرار سیستم نگهداری راه توسط سرمایه‌گذاران در این مسیر دانست و تصریح کرد: وزیر راه در مراسم افتتاح نیز راهداری امسال این محور را به ادار‌ه‌کل راهداری در قالب تفاهم‌نامه بین شهر جدید سهند و راهداری محول کرد.

برای جلوگیری از ایجاد مشکل، کاربران مجهز وارد این مسیر شوند

سلطانی، با اذعان به مشکلات راهداری زمستانی در اکثر بزرگراه‌های دنیا و حتی در کشورهای پیشرفته تاکید کرد: این مشکلات حتی در جاده‌های که از حداکثر استانداردها و تجهیزات راهی برخوردار هستند و هم کیفیت خودروها بالایی دارند اتفاق می‌افتد، از این رو برای کاربران راه مخصوصا در فصل برف و یخبندان توصیه می‌شود بدون تجهیزات، لاستیک یخ شکن و زنجیر چرخ اقدام نکنند که هم برای خودشان و هم برای دیگران و عوامل امدادی در امدادرسانی مشکل ایجاد نکنند.

آزادراه سهند را هم وارد کشمکش‌های سیاسی کرده‌اند

کارشناس عالی راه و شهرسازی با یادآوری این موضوع که قطعا یک سری امکانات و تجهیزات همزمان با بهره‌برداری شامل خدمات رفاهی بین راهی نظیر پمپ بنزین و ….. مشابه سایر آزادراه‌های افتتاح شده در کشور در طول زمان بهره‌برداری ایجاد و استقرار پیدا خواهد کرد، گریزی نیز به کشمکش‌های سیاسی زد و گفت: به نظر می‌رسد این پروژه نیز مشابه سایر پروژه‌ها با حساسیت بالا محل کشمکش جناح‌های مختلف قرار گرفته که در این رویارویی، چقدر عامل “مردم” محور است، الله و العالم، اما مهم آن چیزی است که در حافظه تاریخی مردم ثبت و ضبط خواهد شد و به قول معروف خرم آن نغمه که مردم بسپارند به یاد.