دغدغه های راه آهن تبریز-میانه/ پیشنهاد شهرداری تبریز برای عبور قطار از زیر زمین

پروژه راه آهن تبریز-میانه درحالی به مراحل نهایی خود نزدیک می شود که مسیر پیشنهادی عبور خط آهن مذکور از حومه شهرستان تبریز موجب نگرانی کارشناسان مدیریت شهری شده است.

آی نیوز/ بهنام عبداللهی: امروزه کاهش زمان و مسافت سفر به دغدغه ی اصلی متولیان صنعت حمل و نقل تبدیل شده است. اینکه راه ۱۲ساعته را در عرض چهار ساعت پیمودن هم مورد استقبال هم مردم خواهد بود هم مسئولان؛ اما در پروژه هایی مانند قطار تبریز-میانه مواردی مطرح می شود که باید “چگونه پیمودن” این مسیر نیز مد نظر قرار گیرد.

هفت خان راه آهن میانه-تبریز

پروژه قطار تبریز-میانه که فاصله ریلی تبریز به تهران را به نصف کاهش می دهد، با گذشت ۲۰ سال سرانجام به مراحل پایانی خود نزدیک می شود.

مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی در تیرماه سال جاری گفته بود که «قرار است امسال خط ریلی تبریز – میانه به ایستگاه بستان آباد برسد و سعی داریم تا با رسیدن این خط ریلی به ایستگاه ائل گلی به مترو تبریز متصل شود.» اینجا همان بخش شیرین داستان است.

پروژه راه ‌آهن دوخطه میانه – بستان آباد- تبریز از ایستگاه فعلی میانه واقع در مسیر راه ‌آهن تهران – تبریز شروع و با گذر از شهرهای ترکمنچای، بستان ‌آباد و ائل گلی تبریز به ایستگاه راه آهن تبریز متصل می‌ شود.

با پیوستن مسیر راه آهن میانه-تبریز به قطار شهری تبریز، نقش مدیریت شهری به میان می آید. اینکه جمله ساده «پیوستن خط ریلی به مسیر قطار شهری» چقدر حساس است و چقدر دقت می خواهد، باعث شده در روزهای اخیر مدیریت شهری و مدیران شهری به این موضوع ورود کنند.

یک مسئله بزرگ مقابل خط آهن تبریز-میانه

با اینحال اما طرح عبور راه آهن تبریز-میانه از داخل محدوده شهری، موجب نگرانی مسئولان و کارشناسان شهری شده است.

شورای شهر تبریز، با طرحی دوفوریتی جلسه‌ای ویژه را به بررسی مسیر راه آهن تبریز-میانه در محدوده شهری اختصاص داد. مهندس ایرج شهین باهر، شهردار تبریز هم در همان جلسه و در صحن علنی شورا گفت: «این مسئله، اتفاق بزرگی است که نمی توان به آسانی از کنار آن گذشت، چرا که این طرح مانع توسعه کلانشهر تبریز در منطقه جنوبی این کلانشهر می شود.»

مسئله ای که شهردار تبریز از آن سخن می گوید، مسئله مهمی است که تمام تبریز را درگیر می کند، اینکه آیا راه آهن از محدوده شهری عبور کند یا خیر و اگر عبور کند، زیرزمینی باشد یا زمینی.

«خط آهن دو خطه تبریز – میانه در جنوب کلانشهر تبریز، ضمن جلوگیری از توسعه شهر، موجب ایجاد حاشیه‌نشینی و ساخت خانه‌های غیرمجاز در جنوب شهر می شود.»

شهردار تبریز مخالف این است که مسیر راه آهن از محدوده شهر عبور کند. او دلیل می آورد که «خط آهن دو خطه تبریز – میانه در جنوب کلانشهر تبریز، ضمن جلوگیری از توسعه شهر، موجب ایجاد حاشیه‌نشینی و ساخت خانه‌های غیرمجاز در جنوب شهر می شود.»

در جلسه اخیری که شهرداری تبریز با وزارت راه و شهرسازی داشته، طرح عبور زیرزمینی خط راه آهن تغییر کرده و مقرر شده که خاکریزی ۱۵ متری در جنوب شهر احداث شود که این مسئله موجب دیوارکشی و قطع ارتباط شهر با جنوب کلانشهر تبریز می شود.

به عقیده مهندس شهین باهر، این طرح «معضل بزرگی در تبریز ایجاد می کند.» او همچنین از عدم توجه وزارت شهرسازی به نظرات شهرداری تبریز در آن جلسه انتقاد می کند.

او می گوید: «اگر ایستگاه ها به صورت زیرزمینی در ترمینال و شهرک خاوران احداث شود، در این صورت این طرح منطقی و صحیح خواهد بود که می توان متروی تبریز نیز در این مسیر قرار گیرد.»

رای ۱۰۰درصدی شورای شهر به نفع تبریز

شورای شهر تبریز با تایید نظر شهردار تبریز، با رای ۱۰۰درصدی اعضا تصویب کرد که خط پایانی پروژه راه آهن میانه-تبریز به صورت زیرزمینی اجرا شود.

محمد اشرف نیا، رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر تبریز هم می گوید که  پروژه خط آخر راه آهن میانه- تبریز باید زیرزمینی اجرا شود.

خط پیشنهادی کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر تبریز از منطقه خاوران وارد تبریز و در ضلع جنوبی امتداد اتوبان شهید کسایی ادامه می یابد و در تونلی به طول ۹ کیلومتر در ترمینال با قطار شهری تبریز متصل و در نهایت به ایستگاه فعلی راه آهن می رسد.

«ورودی و خروجی مترو و همچنین دسترسی به مناطق محروم از موضوعاتی است که در موضوع قطار شهری باید به آن بیشتر توجه شود.»

فریدون بابایی اقدم، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تبریز هم در گفتگو با آی نیوز موضوع پیوستن خط ریلی میانه-تبریز به قطار شهری تبریز را یک موضوع حساس عنوان می کند: «معتقدم که در مورد مطالعات قطار شهری یک سری بحث هایی وجود دارد و باید بیش تر موضوع توسط کارشناسان بررسی شود.»

بابایی اقدم می گوید: «ورودی و خروجی مترو و همچنین دسترسی به مناطق محروم از موضوعاتی است که در موضوع قطار شهری باید به آن بیشتر توجه شود.»

این عضو شورای شهر تبریز با تاکید بر اینکه مبادی ورودی و خروجی قطار شهری یکی از موضوعات مهم در مدیریت شهری در سطح جهان است بیان می کند: «زمانی دولت برای مترو تلاش می کرد اما شهرداری وضع مساعدی نداشت اما اخیرا شهرداری توجه ویژه ای دارد اما دولت همراهی نمی کند.»

بابایی اقدم درباره خط قطار بستان آباد به قطار شهری تبریز می گوید: «از آخرین وضعیت مصوبه شورا خبر ندارم اما قطعا زیرزمینی بودن آن به نفع تبریز است.»

علیار راستگو، فرماندار تبریز در این باره به خبرنگار آی نیوز می گوید که در حال حاضر نمی تواند درباره موضوع خط ریلی بستان آباد به تبریز اظهار نظر کند. او می گوید: «مصوبه شورای شهر تبریز در فرمانداری تبریز مورد بررسی کارشناسان متخصص قرار می گیرد و ما سپس نظر کارشناسی خود را اعلام می کنیم.»

یک راه زیرزمینی برای رسیدن به توسعه

به عقیده بسیاری از کارشناسان حوزه شهری، توسعه پایدار شهری با رویکرد استفاده از فضاهای زیرسطحی یکی از رهیافت های نوین در زمینه شهرسازی است.

این رویکرد ضمن استفاده از قابلیت های مثبت فضاهای زیرسطحی و ارتقای کیفیت بصری تلاش می کند تا مسائل و مشکلات شهرها از قبیل کمبود فضا، مسائل حمل و نقل عمومی و زیست محیطی را حل کند.

اما این سکه دو روی دارد. اگر مسیر قطار به صورت زیرزمینی اجرا نشود، مشکلاتی از قبیل حاشیه نشینی و جلوگیری از توسعه شهر مقابل مان قرار می گیرد. حاشیه نشینی منطقه اردکلوی مرند مصداق بارزی از عدم توجه به این موضوع است که با گذشت ۱۰۰سال از احداث خط آهن آن، حال مشاهده می کنیم با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کند.