سیستمی که از پسروی خودرو در سراشیبی‌ها جلوگیری می‌کند/دلایل عدم توفیق طرح در تجاری‌سازی

محققان کشور سیستمی را برای جلوگیری از پسروی خودرو در معابر پر ترافیک با شیب تند عرضه کردند که به گفته آنها این سیستم بر روی تمامی خودروهای غیر اتوماتیک دیفرانسیل جلو قابل نصب است و از استهلاک خودرو نیز می‌کاهد.

به گزارش آی نیوزبه نقل از ایسنا،مرتضی سلطانی تاج‌آبادی،  با بیان اینکه در این پروژه تحقیقاتی موفق به طراحی و ساخت سیستم ضد پسروی خودرو شدیم، گفت: این سیستم برای خودروهایی که در معابر با شیب‌های تند و همچنین در ترافیک سنگین قرار می‌گیرند، طراحی شده است.

وی با بیان اینکه در چنین شرایطی رانندگان خودروهای غیر اتوماتیک به میزان زیادی از پدال استفاده می‌کنند، ادامه داد: این سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که از پسروی خودرو در شیب‌های تند و پرترافیک جلوگیری می‌کند.

سلطانی، هیبریدی کردن خودرو را از دیگر کاربردهای این سیستم عنوان کرد و یادآور شد: این سیستم درصدی از حرارت تولیدی سیستم‌های تولید نیرو محرکه خودرو را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند و انرژی تولیدشده را به سیستم انتقال نیروی چرخ منتقل می‌کند. این روش منجر به کاهش مصرف سوخت خواهد شد.

مجری طرح عدم نیاز به تغییر در ساختار فنی و مهندسی خودرو را از مزیت‌های این طرح عنوان کرد و افزود: این سیستم به صورت قطعه جانبی برای خودروها طراحی و ماموریت اصلی آن جلوگیری از پسروی خودروها تعریف شده است، علاوه بر آن به عنوان بخشی از سیستم هیبریدی کردن خودروها نیز قابل کاربرد است.

سلطانی اضافه کرد: سیستم طراحی شده هیچ اثری بر روی عملکرد سایر اجزای خودرو ندارد و برای نصب آن نیازی به باز کردن سایر قطعات آن نیست، ضمن آنکه موضوع گارانتی خودروها را نیز تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد.

وی با بیان اینکه سیستم ساخته‌شده نوعی قطعه جانبی است که ساخت آن با الهام از ماهیت طراحی کلی خودروها استفاده شده است، خاطر نشان کرد: سیستم قفل ضد پسروی خودرو در سربالایی‌های پرترافیک در عین اینکه ماموریت مفیدی بر عهده دارد، می‌تواند طیف زیادی از خودروهای دارای دیفرانسیل جلو و غیر اتوماتیک را پوشش دهد، از این رو می‌تواند بر روی انواع خودروها به عنوان قطعه جانبی نصب شود.

به گفته وی، این قطعه بر روی پلوس خودرو، چرخ‌های جلوی خودرو نصب می‌شود.

سلطانی با بیان اینکه این طرح از سوی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران تایید شد و با حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران به ثبت بین‌الملل رسید، اضافه کرد: در این طرح بعد از نمونه آزمایشگاهی، نمونه اولیه (پروتوتایپ) آن برای یکی از شرکت‌های خودروساز داخلی ساخته شد، ولی به دلیل عدم هماهنگی موجود از این طرح استقبال نشد.

وی با بیان اینکه قطعه ساخته شده هم در خط تولید و هم به صورت لوازم جانبی امکان نصب بر روی خودرو را دارد، گفت: این محصول برای همه خودروها یک نوع ساختار را دارد.

این کارشناس ارشد حوزه هوا فضا با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه توسعه علم و فناوری در کشور گفت: روزگاری ثبت اختراع بین‌الملل به دلیل هزینه‌های آن و موضوعات حقوقی برای ما رؤیا بود؛ ولی امروزه با نهادهایی که ایجاد شده حمایت‌های کامل از ثبت بین‌الملل اختراع می‌شود.

وی با بیان اینکه حمایت از ثبت بین‌الملل اختراعات یک اقدام ارزنده در حوزه علم و فناوری به شمار می‌رود، یادآور شد: ولی باید ببینیم که از ثبت اختراعات به چه مقدار استفاده می‌شود. با وجود آنکه هزینه‌های زیادی برای ثبت بین‌الملل اختراعات می‌شود، باز هم در کاربردی کردن آنها دچار مشکل هستیم.

این مخترع با تاکید بر اینکه بالاخره باید این اختراعات منجر به خدمات و کالا شوند، با طرح این سوال که چرا در کاربرد آنها دچار چالش هستیم، افزود: ثبت اختراع در آمریکا و اروپا و انتشار مقاله علمی در مجلات بین‌المللی بسیار مهم است، ولی مهمتر از آن بهره‌برداری‌هایی است که بعد از ثبت اختراع و انتشار مقالات علمی از آنها می‌شود.

وی در عین حال با تاکید بر ضرورت کاربردی بودن طرح‌های تحقیقاتی، خاطر نشان کرد: در حال حاضر حجم زیادی از مقالات و اختراعات از سوی محققان به ثبت می‌رسد، ولی این دستاوردها بدون برنامه‌ریزی و غیر هدفمند تبدیل به خدمت و کالا نمی‌شود و در نهایت چنین اقداماتی منجر به هدر رفت سرمایه‌ها و مهمتر از همه سرخوردگی پژوهشگران خواهد شد.

سلطانی با اشاره به نهادهای حمایتی مانند صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: بر اساس آمارها این صندوق با بودجه حدود ۳ هزار میلیارد تومانی، تعداد زیادی طرح مصوب دارد که اقدام ارزنده‌ای است؛ چراکه دولت با همه کمبودهای مالی، چنین بودجه‌ای را سرمایه‌گذاری کرده است و من به طور ملموس شاهد بودم که حمایت‌هایی از طرح‌های دانش‌بنیان می‌شود، ولی خروجی این اقدامات چیست؟

این محقق دنیای امروز را دنیای فناوری توصیف کرد و ادامه داد: با این حجم از حمایت‌های صورت گرفته از شرکت‌های دانش‌بنیان ایران باید قطب تولید فناوری در دنیا باشد، ولی آیا در چنین جایگاهی قرار داریم؟ اگر چنین هستیم باید با این تعداد طرح مصوب بتوان اقتصاد کشور را از وضعیت کنونی نجات داد.

سلطانی با بیان اینکه این امر هنوز در کشور اتفاق نیفتاده است، اضافه کرد: من با چندین ثبت اختراع و مدال بین‌المللی و انتشار مقاله در حوزه هوافضا امروز اعلام می‌کنم که در زمینه انتخاب موضوعات اختراع اشتباه کردم و اشتباهاتی داشتم؛ چراکه خلاقیت‌ها و نوآوری‌هایی که داشتم باید با نیازها و امکانات کشور مطابقت داشته باشند تا بتواند به یک خدمت مفید منجر شود و اگر نشده می‌پذیرم که اشتباه کردم.

این محقق با اشاره به اشتباهات انجام شده، با تاکید بر اینکه در این زمینه مسؤولان و دست اندرکاران حوزه پژوهش باید به ۴ سوال اساسی پاسخگو باشند، گفت:  “آیا مسؤولان اشتباهات خود را می‌پذیرند”، “آیا می‌دانند چه اشتباهاتی داشتند”، “آیا می‌خواهند اشتباهات خود را اصلاح کنند” و “آیا برای جبران اشتباهات برنامه‌ای دارند”؟ اینها سوالات اساسی است که باید مسؤولان به آن پاسخ دهند.

وی گفت: موضوع اساسی در این نوع اختراعات، عدم تکمیل شدن زنجیره پژوهش و فناوری در کشور است.

سلطانی، مشکل اصلی کشور در حوزه علم و فناوری را مانند همه حوزه‌های دیگر آمارسازی عنوان کرد و ادامه داد: این اقدام مخرب‌ترین اقدامی است که مسؤولان می‌توانند انجام دهند. امروز جامعه ما از شنیدن اخبار مربوط به مخترع و اختراع و محقق خسته شده‌اند و می‌خواهد خدمات محققان را نیز در زندگی روزمره خود ببیند. باید خدماتی که ما ارائه می‌دهیم در جامعه ارائه شود.

سلطانی تاج‌آبادی، ناشناخته ماندن مفهوم سیستم و در اختیار نداشتن آمار و اطلاعات قابل اتکا از وضعیت کشور را دو چالش اصلی کشور در حوزه علم و فناوری عنوان کرد و یادآور شد: این آمارها به ما در توسعه فناوری کمک خواهد کرد، از این رو مبنای حرکت ما در حوزه علم و فناوری باید آمار باشد.

وی ادامه داد: علاوه بر آن ما معنای “آرزو کردن” را با “خواستن” اشتباه گرفتیم. خواستن به معنای اینکه برای رسیدن به چیزی برنامه و منطق داشته باشیم.

این محقق حوزه هوافضا راهکار برون‌رفت از این وضعیت را نهادینه کردن مفهوم سیستم در کشور دانست و خاطر نشان کرد: در حال حاضر محیط کشور ملغمه‌ای از مفاهیم اقتصادی، فرهنگی و ایدئولوژی شده که به جای یک سیستم، هزاران سیستم ایجاد شده که به ماوای افراد فرصت‌طلب تبدیل شده است. 

سلطانی با اشاره به رویکرد خودروسازان کشور به این طرح،‌ گفت: رویکرد این صنعت نسبت به طرح من طبیعتا باید سرد باشد و این سردی اصلا تعجب برانگیز نیست؛‌ چراکه صنایع خودروسازی بنگاه‌های اقتصادی هستند که مبنای محاسبات آنها سود است و باید به سهامداران خود پاسخگو باشند. لذا نمی‌توان از مدیران این صنعت خواست به زور رسانه‌ها از طرح‌های فناورانه حمایت کنند. بلکه باید با سیاست‌گذاری درست، استفاده از فناوری را برای صنایع، سودآور کرد.

مجری طرح سیستم ضد پسروی خودرو با بیان اینکه این امر باید از سوی سیاست‌گذاران و فرهنگ‌سازان کشور محقق شود، افزود: مسؤولان باید به گونه‌ای محیط را فراهم کنند که صنعت ما به سمت فناوری‌های تولید شده در کشور گرایش پیدا کنند و بر روی خلاقیت سرمایه‌گذاری کنند.

وی ادامه داد: صنعت خودروسازی از طرح‌های فناورانه و خلاقانه استقبال نخواهد کرد و تا زمانی که شرایط لازم برای کاربردی شدن خلاقیت‌ها در کشور فراهم نشود، این روند ادامه دارد.

سلطانی با پتانسیل‌های ایران در زمینه نیروی انسانی، گفت: در حال حاضر بسیاری از محققان کشور در مراکز تحقیقاتی دنیا مشغول به فعالیت هستند و این امر نشان دهنده دارا بودن کشور به نیروی انسانی خبره است و اگر بتوانیم بر چالش‌های موجود فائق آییم می‌توانیم به نتایج دلگرم کننده‌تری دست یابیم.

این محقق حوزه هوافضا، ثبت اختراع را اولین گام برای توسعه فناوری دانست و ادامه داد: ثبت بین‌المللی اختراعات هزینه و وقت زیادی ندارد، از این رو هزینه‌هایی که در این زمینه صرف شده، باید هر چه سریع‌تر به ارزش افزوده تبدیل شود و به نظر من هر چند دیر، ولی باید از همین امروز در زنجیره پژوهش از بخش آموزش این مسائل گنجانده شود.

وی با بیان اینکه ایرانیان دارای ذهن پژوهشگری هستند، با طرح این سوال که “با این پتانسیل نیروی انسانی چرا نمی‌توانیم مساله کنکور را حل کنیم” افزود: اگر تحریم‌های آمریکا علیه ایران برآورد و عددگذاری شود، عدد آن کمتر از خساراتی است که از برگزاری کنکور بر کشور وارد می‌شود؛ چراکه ما منابع انسانی را صرف یک کارتل پول‌سازی به اسم کنکور و آموزشگاه‌های کنکور می‌کنیم. مزیت نیروی انسانی کشور خلاقیت و پژوهشگری است و باید نظام آموزشی کشور در این راستا هدفمند شود.

سلطانی تاکید کرد: یک محقق نباید زمانی که می‌خواهد ثبت اختراع داشته باشد، تازه به این نتیجه برسد که باید مسائل تجاری‌سازی را فرابگیرد، بلکه باید این مهارت را در دوران آموزش کسب کند. در نظام آموزشی ما ذهن‌ها بر روی کنکور متمرکز می‌شود و اطمینان دارم که باید در نظام آموزشی انقلابی رخ دهد.