تبریز دومین شهر پرترافیک ایران / تعریض خیابانها باعث تشدید ترافیک می شود

آی نیوز – محمدرضا روشنی معاون ترافیک و حمل تبریز در گفتگو با آی نیوز از ناکفته های ترافیک و خیابان های تبریز می گوید:

آمارهای رسمی تبریز به عنوان متراکم ترین شهر ایران معرفی می شود همین تراکم ساخت و ساز و جمعیتی باعث ایجاد ترافیک روزانه در شهر می شود. طبیعتا مدیریت شهری برای مدیریت ترافیک بخصوص در نقاط پرتردد شهری برنامه های مختلفی دارد از جمله نصب دوربین های ترافیکی. به عنوان اولین سوال بفرمایید نصب و بهره برداری از این دوربین ها به در چه مرحله ای است؟

اولا تبریز در ترافیک و راه بندان بعد از تهران دومین شهر ایران است و ما از نظر تصادفات و فوتی های تصادفات پنجمین شهر ایران هستیم که روزانه به صورت میانگین پلیس برای ۷۰۰ مورد تصادف رخ داده کروکی تهیه می کند. به عبارت دیگر سالیانه بالغ بر ۲۴۰ هزار مورد تصادف در تبریز رخ می دهد که پلیس در صحنه حضور می یابد. البته شاید تعدادی هم تصادف اتفاق بیفتد که به پلیس مراجعه نمی کنند. هدف من از گفتن این آمارها این است که عرض کنم تبریز از نظر ترافیکی وضعیت مناسبی ندارد. در حال حاضر از نظر دوربین های ترافیکی از شهرهای همتراز عقب تر هستیم. تا همین اواخر از نظر دارا بودن ناوگان اتوبوس رانی به شدت از شهرهای دیگر عقبتر بودیم. در مترو هم وضعیت را می دانید که کلانشهرهای دیگر جلوتر از ما هستند.

وضعیت دوربین های ترافیکی قبلا چگونه بود؟

ما در بحث دوربین ها وضعیت مناسبی نداشتیم. قبلا ۱۷۵ دوربین در سطح شهر بود که اکثر آنها عملکرد مناسبی نداشتند و یا خراب بودند. ما در دوره مدیریت شهری جدید تهیه و نصب دو هزار دوربین در نقاط ترافیکی شهر را برنامه ریزی کردیم که در طی سه فاز اجرایی خواهد شد. درفاز اول با برآورد اولیه ۵۰ میلیارد تومان دوربین های ترافیکی به ۵۰۰ عدد افزایش یافت که همگی فعال هستند. عرض کردم ۱۷۵ دوربین قبلی یا ایرادات فنی داشتند و یا اصلا کار نمی کردند. قبل از نصب این ۵۰۰ دوربین از نظر دارا بودن دوربین های ترافیکی در رتبه آخر کلانشهرهای کشور قرار داشتیم. در حال حاضر به نسبت جمعیت در رتبه سوم ایران کلانشهرهای ایران قرار داریم. در همین اواخر هم مناقصه ای به مبلغ اولیه ۲۰۰ میلیارد تومان انجام شده است که بعد از حل و طی مراحل قانونی و حقوقی و مدیریتی، انشالله با اجرای این قرارداد دوربین های سطح شهر به ۱۲۰۰ دستگاه خواهد رسید که در این صورت با فاصله رتبه اول کشور را کسب خواهیم کرد. امیدواریم فاز دوم تا اواخر امسال یا نهایتا اوایل سال آینده نهایی شود.

مناقصه فاز سوم هنوز انجام نگرفته است. در این فاز بالغ بر ۸۰۰ دوربین ترافیکی در سطح شهر نصب خواهد شد بعد از تمام فاز سوم، تعداد دوربین های سطح شهر به ۲۰۰۰ دوربین خواهد رسید که فکر نمی کنم به این زودی ها شهری در کشور باشد که این تعداد دوربین ترافیکی در آن نصب شده باشد.

دوربین های ترافیکی چه کابردهای دیگری می توانند در سطح شهر داشته باشند؟

بله. این دوربین ها فقط ترافیکی نیستند و کاربری های مختلفی دارند امکان نظارتی در سطح شهر با نصب این دوربین ها افزایش خواهد یافت. مثلا سرقت در شهر بخصوص سرقت تجهیزات شهری با وجود این دوربین ها به حداقل خواهد رسید. کاهش پرخاشگری اجتماعی از دیگر نتایج وجود این دوربین ها خواهد بود. می دانید که تبریز دارای فرهنگ خاصی است و نصب دوربین به شدت بر رفتارهای شهروندی تاثیرخواهد داشت. تا همین الان نصب ۵۰۰ دوربین اثرات خاص خود را گذاشته است.

هزینه های اجرای طرح نصب دوربین های ترافیکی در سطح شهر چقدر برآورد شده است؟

نصب دو هزار دوربین ترافیکی در سطح کلانشهر تبریز قدم بزرگی است که در سه فاز اجرایی خواهیم کرد. برآورد اولیه این اجرای کامل پروژه نصب دوربین های شهر ۵۰۰ میلیارد تومان است که احتمالا این رقم افزایش خواهد داشت.

همکاری شهرداری و پلیس راهور در خصوص ترافیک شهر چگونه است؟

مشکل شهر ما در تبریز کمبود پلیس راهور است حتی در بین کلانشهرها در این زمینه در رتبه های آخر قرار داریم. البته این خارج از اختیارات و توان شهرداری است. البته برای این قضیه طرح هایی نیز داریم که برای کمک به پلیس داریم. مهمترین همکاری و همکاری ما با پلیس نصب همین دوربین هاست . دوربین های ترافیکی راندمان پلیس شهرمان را چند برابر کرده است و تا حدودی اثرات کمبود پلیس راهور در شهر را جبران می کند.

در خبرها بود که شهرداری تعدادی خودرو و تجهیزات در اختیار پلیس راهور گذاشته است.

شهرداری تاکنون ۱۲ دستگاه خودرو مجهز به دوربین ترافیکی به پلیس راهور داده است که قدرت مانور پلیس راهور را چند برابر نموده است. تحویل جرثقیل به هر منطقه برای انتقال خودروهای متخلف به پارکینک نیز از همکاریهای شهرداری تبریز با پلیس راهنمایی است. البته سازمان ترافیک نیز اعلام کرده است هر اندازه به جرثقیل و خودرو در پلیس نیاز داشته باشند تامین خواهد شد. البته همانطور که می دانید برای استفاده این ماشین آلات نیروی انسانی لازم است.

سال گذشته طرح همیار پلیس در تبریز با همکاری شهرداری و پلیس راهور اجرا شد آیا این طرح امسال نیز اجرا می شود؟

بله حتما. برای اینکه در مقاطع خاص کمبود نیروی پلیس را جبران کنیم طرح همیار پلیس را اجرا کردیم. سال گذشته در زمان بازگشایی مدراس این طرح اجرا شد و پرسنل آموزش دیده شهرداری در زمان بازگشایی مدارس در خیابانها حضور یافتند و با هماهنگی و آموزش و نظارت پلیس هدایت ترافیکی سنگین روزهای اول مهر کمک کردند.

سال گذشته طرح همیار پلیس توسط معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری انجام شده بود اما امسال این طرح توسط سازمان مدیریت مهندسی و شبکه حمل و نقل که سازمان تخصصی در حوزه ترافیک است اجرا خواهد شد . الان یک مدیریت قوی در سازمان مهندسی و شبکه حمل و نقل شکل گرفته و به مدیریت ترافیک نیز اشراف کامل دارند که کمک بزرگی به پلیس در مدیریت ترافیک شهر خواهند داشت.

به نظر شما تبریز از نظر ترافیکی چه شاخصه هایی دارد؟ آیا ترافیک تبریز در طول سال و در طول ساعات شبانه روز  شاخصه های زمانی و مکانی خاصی داشته است که حل شده؟

ما در تمامی مکان هایی که مشکل ترافیکی داشتند با استفاده از همین نرم افزار گوگل مپ شناسایی کرده ایم و بر اساس وجود مشکلات این نقاط را اولویت بندی های کرده ایم و به ترتیب اولویت و شدت ترافیک رتبه بندی و برای حل آن اقدام کرده ایم. تعدادی از مشکلات این نقاط ترافیکی حل شده است. به عنوان مثال قبلا در اکثر ساعات روز ترافیک شدیدی در مقابل پایگاه هوایی شکل می گرفت که با انسداد یک مسیر این ترافیک حل شد. قبلا شهروندان ۴۵ دقیقه در ترافیک مقابل محل پایگاه هوایی گرفتار بودند و بسیاری از افراد از پرواز جا می ماندند و کارگران کارخانجات که از این مسیر عبور می کردند به دلیل ترافیک به محل کار خود دیر می رسیدند اما الان این مسئله کاملا حل شده است.

استفاده از نرم افزارها کمک زیادی به تجزیه تحلیل مشکلات ترافیکی می کند. ما با بستن یک بریده در مقابل پایگاه هوایی کل مشکل ترافیکی این محدوده را حل کردیم و در حال حاضر علی رغم تردد بالای وسایط نقلیه در این مسیر همواره شاهد ترافیک روان هستیم. این مسئله در چند مسیر اتفاق افتاده است و در روزهای آینده چند مورد هم اجرا خواهد شد. دیزل آباد از نظر ترافیکی رتبه اول تبریز را دارد. تعدادی نقاط ترافیکی در داخل شهر وجود دارد که با نصب کامل دوربین های ترافیکی این مشکلات نقاط داخل شهر را حل خواهیم کرد.

کمبود تعداد اتوبوس در ناوگان حمل و نقل درون شهری در این قضیه دخیل است؟

البته یکی دیگر از دلایل مشکلات ترافیکی، کمبود اتوبوس در شهر است. اگر اتوبوس های جدید که در دوره جدید شورا قراردادشان نهایی شده است تماما وارد ناوگان شود تاثیر زیادی در کاهش ترافیک محدوده های پرتردد و پرترافیک شهر خواهد داشت. تا الان بالغ بر ۲۰۰دستگاه اتوبوس وارد چرخه استفاده شده است و پیگیر تحویل ۳۰۰ دستگاه باقی مانده هستیم. این را هم عرض کنم که علاوه بر این ۵۰۷ دستگاه اتوبوس در نظر داریم در طی ماههای آینده قرارداد یکصد دستگاه اتوبوس جدید را نیز نهایی کنیم که با پیوستن تمامی این ۶۰۰ دستگاه اتوبوس نقش زیادی روانسازی ترافیکی و حمل نقل مسافر درون شهری خواهد داشت.

به نظر شما وضعیت تامین اتوبوس شهری دوره فعلی مدیریت شهری با دوره های قبلی چه تفاوتی دارد؟

متاسفانه در دروه های گذشته در زمینه تامین اتوبوس شهری به دلایلی کوتاهی شده است. این را عرض کنم که در حوزه مترو هم در دروه های گذشته و هم این دوره کارهای زیادی انجام گرفته است اما در مورد اتوبوسرانی به شدت کم کاری شده و ماشین هایی که از رده خارج شده اند جایگزین نشده بودند و تامین این اتوبوس ها در دروه فعلی محقق شده است.

در خصوص تاکسی ها و نوسازی ناوگان تاکسیرانی شهر باید عرض کنم تاکنون برای نوسازی سه هزار دستگاه تاکسی اقدامات لازم انجام گرفته است که ۱۷۰۰ دستگاه تاکسی تحویل گرفتیم و بقیه هم مراحل لازم را طی می کند تا به سقف نوسازی سه هزار دستگاه تاکسی برسیم. و انشالله در نظر داریم نوسازی تاکسی های شهر را تا پایان سال آینده به ۴ هزار الی ۵ هزار دستگاه برسانیم.

البته این را هم عرض کنم که نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهری وظیفه دولت است اما وقتی می بینیم دولت محترم نمی تواند هزینه های این نوسازی را در زمان لازم تامین کند شهرداری پای کار آمده است و با تامین وام از بانک شهر و بانک های دیگر به رانندگان تاکسی اقدام به نوسازی ناوگان تاکسیرانی نموده است.

مردم تاکسی فرسود را می بینند و یا کمبود اتوبوس را می بینند و برایشان فرقی ندارد که دولت این را تامین کند یا شهرداری. آنها انتظار خدمات دارند و به همین دلیل نباید منتظر بمانیم تا کمک دولتی برسد و ناوگان را نوسازی کنیم. البته اگر سیاست های دولت تغییر یابد و تامین مالی انجام دهند قطعا کارها سریع تر انجام خواهد گرفت. البته دولت در ساخت مترو تامین مالی مناسبی داشته است ولی در تامین هزینه مالی ۶۰۰ دستگاه اتوبوس که نهایی شده است شهرداری ۹۰ درصد هزینه ها را تامین می کند که در قانون وظیفه دولت تامین ۵۰ درصد هزینه این اتوبوسهاست.

شهرداری تبریز برای کاهش و مدیریت ترافیک محدوده تاریخی و مرکزی شهر تبریز چه برنامه دراز مدتی دارد؟ پیاده راه سازی و یا محدوده های ترافیکی آیا در این زمینه جوابگوست؟

برای حل مشکل ترافیک محدوده مرکزی و تاریخی شهر سه کار باید انجام گیرد. نصب دوربین و ایجاد محدودیت ترافیکی، ایجاد پیاده راه و نهایتا تامین ناوگان حمل و نقل عمومی مکفی.

احداث و تعریف پیاده راه و یا محدوده ترافیکی به این معنی است که جا را از ماشین بگیریم و تحویل افراد پیاده بدهیم. یا اینکه در محدوده های مشخص دوربین  نصب کنیم و اعلام کنیم که در محدوده زمانی مشخص ماشین شخصی اجازه تردد در این محدوده را ندارد. در کل دنیا ترافیک را اینگونه حل می کنند. از یک سو اعلام می کنند که ماشین شخصی نباید به محدوده مرکزی شهر تردد کند و از سوی دیگر حمل نقل عمومی در همان محدوده را ایجاد می کنند. خوب برای کنترل عدم ورود ماشین شخصی به محدوده های معین نیاز به دوربین داریم.

فرمودید سه کار مجزا برای رفع ترافیک محدوده تاریخی و مرکزی تبریز باید انجام گیرد، وضعیت اجرای این سه مورد را چگونه ارزیابی می کنید؟

ما هر سه مورد دوربین، حمل و نقل عمومی و پیاده راه سازی را در کنار هم پیش می بریم. من اگر نتوانم اتوبوس لازم و مورد نیاز را تامین کنم، نمی توانم به شهروند بگویم که ماشین شخصی به مرکز شهر نیاورد . باید اول تمیهدات لازم را تامین کنم سپس شهروند ملزم به عدم استفاده از ماشین شخصی در محدوده مرکزی شهر خواهد شد. ما الان در حال نصب دورین های ترافیکی هستیم. مترو در حال تکمیل است و تامین تاکسی و اتوبوس هم پیش می رود بعد از اینکه سیستم حمل و نقل عمومی را در اختیار مردم قرار دادیم به شهروندان اعلام خواهیم کرد و از آنها خواهیم خواست با وسیله شخصی به مرکز شهر نیایند.

ما باید اول مقدمات و امکانات لازم را فراهم کنیم و بعد به مردم اعلام کنیم که به محدوده ماشین نیاورند. راه دیگری برای حل معضل ترافیک مرکز شهر وجود ندارد. در کل دنیا با این روش ترافیک مرکز شهر بخصوص مرکزیت شهرهای تاریخی را کاهش می دهند یا حذف می کنند.

علت اینکه می گوییم تبریز دومین شهر پرترافیک کشور است به این مسئله برمی گردد که در مسئله حمل و نقل عمومی عقب مانده ایم و شهروندان ما بیشتر راغب هستند در تردد های درون شهری از ماشین های شخصی استفاده کنند به همین دلیل هم ترافیک ما از شهرهایی مانند شیراز، اصفهان و مشهد بیشتر است.

اتوبان همیشه مسئله ساز شهید کسایی در حال حاضر به مسئله ای برای مردم شهر تبریز تبدیل شده است. این اتوبان عملا به خیابان درون شهری تبدیل شده است در حالی که ترافیک برون شهری و درون شهری در این اتوبان تلاقی دارند و این مسئله باعث تصادفات متعدد و همچنین ترافیک سنگین در اکثر ساعات روز در این اتوبان می شود…

خوب، شهرداری سال گذشته هزینه بالایی برای بهسازی و تعریض این اتوبان انجام داد.

سوال من این بود که آیا طرحی برای رفع مشکلات آن و احداث مسیر دوم و جایگزین برای ترافیک برون شهری وجود دارد؟

بله . الان پروژه آزاد راه تبریز ارومیه به موازات این اتوبان در حال کار است و این آزادراه یک پروژه ملی با بودجه ملی است و شهرداری هم منتظر تکمیل این پروژه است البته اطلاعات دقیق را از ادارات دولتی باید بپرسید. تا جایی که من می دانم در روزهای اخیر فعالیت پروژه پررنگ تر شده است. اگر این پروژه به سرانجام برسد، اتوبان شهید کسایی به آزادراه داخل شهر تبدیل می شود.

وضعیت آموزش های شهروندی در حوزه ترافیک چگونه است؟

سازمان های تابعه معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز در این زمینه فعالیت مناسب و خوبی دارند. روابط عمومی و سازمان فرهنگی هم برنامه های گسترده ای در این خصوص دارند.

سوال بعدی من در خصوص پارک حاشیه ای است. طرح جدید مدیریت پارک حاشیه ای در شهر در چه وضعیتی قرار دارد؟

خوب مدت قرارداد پارک حاشیه ای تمام شد و شهروندان هم که از سیستم قبلی پارک حاشیه ای ناراضی بودند، قرارداد قبلی را خاتمه دادیم، و الان سیستم جدید بر اساس خود اظهاری و اعتماد به شهروندان فعال است. البته اگر احیانا شهروندی نتوانند در خصوص پارک حاشیه ای خود اظهاری نموده و ثبت نماید هزینه پارک حاشیه ای برایش بالا خواهد بود.

این هزینه چگونه ثبت می شود؟

خودروهای گشت ، متناوبا در سطح محدوده معین شده شهر تردد می کنند بعد از لحظه ثبت شماره اگر تثبیت شود که شهروند نسبت به ثبت پارک خودرو اقدام نکرده است هزینه دوبرابر مبلغ هزینه پارک و جریمه پارک شامل شهروند مزبور خواهد شد.

قبلا وضعیت چگونه بود؟

آنگونه که شهروندان از نرخ های اعمالی سیستم قبلی پارک حاشیه ای اعلام می کردند سیستم قبلی اجحاف می کرد. ولی الان اگر شهروندان در هنگام پارک ثبت کنند اولان زمان معین و مناسبی به صورت رایگان محاسبه می شود و زمان بعد هم بر اساس تعرفه مبلغ اخذ می شود. اکثر اعتراضات شهروندان به این بود که شرکت بالاتر از تعرفه از شهروندان مبالغی اخذ می کرد.

چشم انداز پنج ساله تبریز در خصوص وضعیت ترافیک شهر را چگونه می بینید؟

اگر روش های کنترل و محدودیت ترافیکی را در تبریز اجرایی نکنیم شهر تبریز بیش از این تحمل ترافیک را نخواهد داشت. با توجه به اینکه روزبروز تعداد خودروها در شهر افزایش می یابد، ما اگر نتوانیم استفاده از خودروی شخصی را کاهش دهیم، هر اندازه هم که هزینه کنیم، هیچگونه موفقیتی در نخواهیم داشت. در هیچ کجای دنیا غیر از این روش نتوانسته اند موضوع ترافیک را حل کنند. برخی عنوان می کنند برای حل مشکل ترافیک باید خیابانها را تعریض کنیم. اما ثابت شده است که با تعریض خیابانها نه تنها ترافیک کم نمی شود، بلکه به شکل تساعدی باعث افزایش ترافیک می شود. در دنیا حتی یک استثنا هم برای این مسئله وجود ندارد.

در تمامی شهرهای دنیا که وضعیت شبیه تبریز دارند مانند هامبورگ و ورشو و چند شهر دیگر را با تبریز مقایسه کردیم. در این مقایسه متوجه شدیم علی رغم اینکه تعداد ماشین ها در این شهرها بیشتر از تبریز است ، حتی گاها تعداد ماشین های داخل شهر چند برابر ماست و خیابانهایشان نیز کمتر از خیابانهای ماست اما ترافیک تبریز را ندارند. دلیلش هم معلوم است

آنها چگونه این مسئله را حل کردند؟

مسئله اصلی این است که حمل و نقل عمومی آن شهرها به شدت نسبت به ما جلوتر است. در شهرهایی که مثال زدم ماشین شخصی نمی تواند به محدوده مرکزی شهر تردد داشته باشد. اما شهرهایی که مانند تبریز خیابان کشی و تعریض خیابان داشته اند وضعیتشان مانند ماست.

جالب است بدانید خیابانهای هامبورگ کمتر از ماست. خیابانهای آنها کوچکتر است، تعداد ماشین هایشان زیاد است اما ترافیکشان بسیار کمتر از تبریز است، باید از خودمان بپرسیم چرا ترافیکشان کمتر از ماست؟ تنها تفاوت این است که آنها سیستم قوی حمل نقل درون شهری دارند اما ما در این مسئله ضعیف هستیم.

خوب فرهنگ شهروندی هم در این قضیه دخیل است.

دقیقا فرهنگ شهروندی خود را در این قضیه نشان می دهد. شهروند باید به خود بقبولاند و قبول کند که در شهر از خودروی شهری استفاده نکند و از خودروی عمومی استفاده کند.

این مسئله اگر حل شد اکثر مسائل حل می شود. اینکه معترض شویم دوبله و سوبله پارک می کنند اگر شهروند از ماشین شخصی استفاده کند، بخصوص در محدوده مرکزی شهر این مسائل گریزناپذیر خواهد بود.

فرهنگی شهروندی باید به سمت استفاده از حمل و نقل عمومی سوق داده شود. وظیفه من مسئول هم این است که حمل و نقل عمومی راحت، سریع ارزان و با کیفیت را در اختیار شهروند قرار دهم.

از سوی دیگر باید مسئله اجبار را هم دارند. اولان آنها در اختیار شهروند قرار می دهند از سوی دیگر با نصب دوربین اعلام می کنند که اگر با ماشین شخصی در این خیابان حضور یابید فلان مقدار جریمه که جریمه سنگینی هم هست اعمال می کنم! شهروند هم مجبورا استفاده نمی کند.

پس به نظر شما اجبار هم لازم است؟

بله ، فکر نکنید مردم شهرهایی که رعایت می کنند فرهنگشان بالاتر از ما است. بلکه در آنجا قوانین و اجبارها سخت تر است وقتی شهروند می بیند که اگر با ماشین شخصی برود حتما باید جریمه سنگینی بپردازد که گاها از توان شخص خارج است چاره ای ندارد که از حمل و نقل عمومی استفاده کند.

ممنون آقای دکتر.

موفق باشید.

تبریز دومین شهر پرترافیک تبریز دومین شهر پرترافیک تبریز دومین شهر پرترافیک تبریز دومین شهر پرترافیک تبریز دومین شهر پرترافیک تبریز دومین شهر پرترافیک تبریز دومین شهر پرترافیک تبریز دومین شهر پرترافیک