حل معضل ترافیک نیازمند تصمیمات جسورانه است

به گزارش آی نیوز ، سازمان مدریت مهندسی و شبکه حمل و نقل شهرداری تبریز سازمان تخصیی مدیریت ترافیک شهر تبریز است که در کنار سه سازمان دیگر زیرمجموعه معاونت حمل ونقل و ترافیک تبریز وظایف سنگینی در حوزه مدیریت ترافیک تبریز دارد. شاید اصلی ترین هدف گذاری برای این سازمان ایجاد مرکز مدیریت شهر هوشمند باشد.

با توجه به اینکه وجود ترافیک یکی از دغدغه های فکری مسئولان شهری و همچنین شهروندان تبریز است، در این راستا گفتگویی با مهندس محبوب عبداله پور مدیرعامل سازمان مدریت مهندسی و شبکه حمل و نقل شهرداری تبریز انجام دادیم که شما را به خواندن این مصاحبه دعوت می کنیم/

گفتگو : علی عباسی

مقدمه اصلی شهر هوشمند ایجاد زیرساخت های لازم برای هوشمند سازی است. یکی از اصلی ترین مواردی که شما هم در مصاحبه ها به آن اشاره داشته اید راه اندازی دوربین های ترافیکی در سطح شهر بوده است. به عنوان اولین سوال می خواستم در این خصوص توضیحاتی بفرمایید:

طرح مدیریت هوشمند شهری تبریز بر سه طرح اساسی استوار شده است. اولین ضلع این طرح ایجاد مرکز متمرکز و ساختمان پروژه مدیریت هوشمند است که خوشبختانه پروژه ساختمان در مراحل نهایی ساخت قرار دارد. انشالله با تکمیل این ساختمان مرکز داده و مانیتورینگ در این ساختمان متمرکز خواهد شد. ضلع دوم و پروژه مهم دیگر پروژه فیبر نوری است شهرداری تبریز از طریق سازمان فن آوری این پروژه را پیش می برد. سومین ضلغ این طرح هم دوربین های ترافیکی سطح شهر است. در دوره ششم شورای شهر تبریز و دوره جدید مدیریتی، دکتر هوشیار شهردار تبریز در این زمینه یعنی مدیریت هوشمند شهری این قول را به مردم داده بود که چرخه مدیریت هوشمند شهری را در شهر تبریز تکمیل نماید.

اصلی ترین ماموریت سازمان در حال حاضر را چه می دانید؟

سازمان مدریت مهندسی و شبکه حمل و نقل شهرداری تبریز در حال حاضر وظیفه تکمیل پروژه دوربین های ترافیکی را پیش می برد. البته سه پروژه ای که اشاره کرده ام در کنار همدیگر معنا پیدا می کنند. سازمان مطالعات جامع دو هزار دوربین ترافیکی را انجام داده است و همزمان با دو پروژه دیگر یعنی ساختمان و فیبر نوری، سامانه های مورد نیاز از قبیل سامانه مانیتورینگ، ثبت تخلف، ثبت سرعت، محدوده زوج و فرد خودروها و نظارت بر ترافیک شهری در تقاطع ها، تخلف های ساکن، یعنی توقف خودرو در مکانهای غیر مجاز استفاده می کند. این سامانه ها در کنترل تخلفات رانندگی تعیین کننده هستند. در مرحله اول طرح نصب دوربین های ترافیکی با بهینه سازی دوربین هایی که از قبل در شهر نصب شده بود، تعداد دوربین های ترافیکی شهر را به ۵۰۰ دستگاه رساندیم.

در فاز دوم این طرح که از طریق مناقصه اجرا شد قرارداد تامین و نصب تعداد ۶۱۸ دوربین به همره زیرساخت های لازم با مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان منعقد و ثبت سفارش انجام شده است که در حال انتقال هستیم و با تامین آن تا پایان سال تعداد ۱۱۸۰ دوربین ترافیکی در سطح شهر نصب خواهد شد. در فاز سوم طرح نصب دوربین های ترافیکی مابقی زیرساخت های و دوربین های ترافیکی در سطح شهر نصب خواهد شد تا تعداد دوربین های سطح شهر به ۲۰۰۰ دستگاه خواهد رسید. این راه هم عرض کنم که ۵۰۰ دوربین فعلی فعال در تبریز با مکان یابی مناسب صورت گرفته است یعنی این دوربین ها در نقاط پرترافیک و پرتجمع شهر نصب شده اند ونقاط مهم ترافیکی سطح با این دوربین ها پوشش داده شده است. مابقی دوربین هایی که در آینده نزدیک نصب خواهد شد، باعث می شوند که پایش تصویری شهر به استاندارد جهانی برسد.

انتظار و هدف گذاری شهرداری بعد از تکمیل نصب تمامی دوربین های ترافیکی شهر چیست؟

با نصب تمام دوربین ها رصد کامل ترافیکی و مدیریت ترافیکی شهر به صورت کامل محقق خواهد شد. به عنوان نمونه  از نتایج حاصل از فعالیت ۵۰۰ دستگاه دوربین ترافیکی شاهد کاهش تخلفات ترافیکی، کشف خودروهای سرقتی، می توان اشاره کرد که اتفاق خوبی است. اگر این تعداد به دو هزار دوربین برسد قطعا در شهر کارهای مثبت زیادی می توان انجام داد.

اتوبان شهید کسایی تبریز که در حقیقت به معضلی برای شهر تبدیل شده است و در این اتوبان ترافیک شهری و بین شهری با همدیگر تلفیق می یابند و شاهد تصادفات تقریبا روزانه در این معبر هستیم.

بله اتوبان کسایی تقریبا کارکرد درون شهری پیدا کرده است . البته راه و شهرسازی طرح هایی در این زمینه دارد که بهتر است از مسئولان آن سازمان

آقای مهندس بر اساس آمار تبریز متراکم ترین شهر ایران است طبیعتا مدیریت هوشمند شهری در کنترل ترافیک شهر تاثیر خواهد گذاشت اما به نظر می رسد مدیریت هوشمند شهری به تنهایی راهکار اساسی چاره اندیشی برای ترافیک شهر شهر نخواهد بود. برنامه جامع مدیریت شهری برای کنترل ترافیک تبریز با توجه به توپوگرافی شهر و نحوه توزیع ترافیک در شهر چه خواهد بود؟

سوال بسیار اساسی و مهمی پرسیدید، عرض کنم، قبلا اسم سازمان ما سازمان ترافیک بود . البته به نظرم به اشتباه. ترافیک شهر را یک مجموعه به تنهایی نه می تواند مدیریت کند و نه به تنهایی کنترل کند و متولی آن باشد. طبق مطالعاتی مجلس ، پلیس راهور، راه و شهرسازی، ۲۴ دستگاه در تولید ترافیک موثر هستند. لذا فقط با دوربین فقط می توانیم اعمال قانون نموده و با تخلفات کنیم. و امنیت شهروندان را تامین کنیم. اما تا زیرساخت ها درست نشود نمی توانیم بگوییم مدیریت شهر به صورت هوشمند صورت گرفته است.

به همین دلیل است که اسم سازمان ما تغییر نام داده شد. در کنار این تغییر نام و ماهیت سازمان، درحوزه حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز ۴ سازمان تشکیل شد ، سازمان حمل و نقل ریلی، سازمان حمل و نقل مسافر،  سازمان حمل و نقل بار، که این سه سازمان به عنوان بهره بردار عمل می کنند.

اما بهره برداران د ر شبکه حمل نقل فعالیت می کنند وظیفه مدیریت این شبکه نیز بر عهده سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل و نقل شهرداری تبریز گذاشته شد. ما در این سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل و نقل را انجام می دهیم اما اینکه در کنار یک زیر گذر مجوز ۴ واحد پیتزافروشی داده می شود، آیا از ما استعلام می گیرند؟ طبیعتا حل مشکل ترافیکی که در چنین نقطه ای بوجود می آید را به سختی می توان حل کرد. وقتی در یک میدان کوچک مجوز سه چهار نمایشگاه ماشین داده می شود، نشانگر وجود هماهنگی کم در مدیریت شهر است.

حضرتعالی دارید از مشکلات ترافیکی صحبت می کنید؟

بله، بنده مشکلات را شرح می دهم و در آخر هم راه حل ها را عرض خواهم کرد . حل ترافیک به پنج مسئله وابسته است و از انها نشات می گیرد. اولین آنها عدم آموزش مستمر و فرهنگ سازی ترافیکی است. کودک دبستانی بعد از خروج از مدرسه مشاهده می کند که پدر، مادر و یا سرویس مدرسه به صورت دوبله و گاها تا سه ردیف ماشین ها پارک کرد اند و منتظر او هستند، در حالی که ۵۰ متر جلوتر و یا مانده به مدرسه جای خالی برای پارک کردن هست. اما اولیا ترجیح می دهند دقیق جلو مدرسه به صورت دوبله و سوبله پارک کنند و منتظر فرزندانشان بمانند. اگر اولیا صد متر مانده به مدرسه و یا بعد از مدرسه پارک کند و به دنبال فرزندش برود، در این صورت کودک احترام شهروندی و برخورد با ترافیک را یاد می گیرد. در حالی که ما به فرزندمان یاد می دهیم که در کنار تابلو پارک ممنوع به صورت دوبله می توان پارک کرد!

این ها به صورت نمادین قانون گریزی را در ذهن کودک حک می کند. اینها علت های کوچکی نیستند.

بله. دومین مورد عدم هماهنگی بین دستگاههای اجرایی است. ما یک تعداد ضعف هادر قوانین داریم اصلاح هندسی های ما در برخی نقاط مشکل دارند، مسئله دیگر وسایل نقلیه و ضرورت اصلاح زیرساخت های لازم است. من به جرات می گویم عدم اعمال قانون به اندازه مکفی یکی از دلایل تخلفات و مشکلات ترافیکی است.

دلیل این عدم اعمال قانون چیست؟

کمبود نیرو دلیل اصلی این عدم اعمال قانون است که باید همراهی و همکاری دستگاههای مختلف در این زمینه تقویت شود. بدون تعارف باید گفت در زمینه ترافیک اگر اغماض و ملاحضه ای در کار باشد، باعث تلف شدن وقت مردم و همچنین به خطر افتادن جان آنها می شود. اینکه ترافیک از اول صبح تا عصر در شهر باشد، روح و روان شهروندان را آزار می دهد. در تمامی شهرهای دنیا زیرساخت و ترافیک با اولویت مورد مطالعه قرار می گیرد. اینکه ایجاد یک کاربری جدید چه تاثیری در شبکه ترافیک ایجاد می کند و یااینکه چند تعداد ماشین در این مکان می تواند حضور داشته باشد با لحاظ کردن چنین مسائلی تعداد طبقات و نوع کاربری را تعیین می کنند. اما در شهرهای ما کاربری های مختلف ایجاد می شود، ماشین ها وارد شبکه ترافیکی می شود و بعد به دنبال حل معضل ترافیک هستیم. این شدنی نیست!

اینها عواملی بود که در ترافیک نقش دارند. قوانین بالادستی و ضوابط شهرسازی و کاربریهای شهری باید مورد توجه باشند که در این زمینه قبلا مطالعاتی صورت نمی گرفت. عارضه سنجی ترافیکی، اجرایی کردن مبحث بیست و سوم مقررات ملی ساختمان که مسائل حوزه ترافیک می پردازد، خروجی این مطالعات باید در طرح تفسیلی اعمال شود. خروجی و نتایج مطالعات هر چه باشد باید در طرح تفصیلی اعمال شود. این یکی از راه حل ها است.

راه حل دوم. قوانین مربوط به کاربری مسکونی به مطب و دانش بنیان و دیگر کاربری ها باید تغییر یابد که این وظیفه مجلس شورای اسلامی است. راه حل هم یا حذف این قانون و یا رعایت عارضه سنجی و یا الزامات لازم برای اجرای این قانون در شهر است. ما مطالعه کردیم. الان با احتساب نرخ سفر سازی در خیابان ۱۷ شهریور به ۴ مجتمع پارکینک در این خیابان نیاز داریم. اینها  بر اساس مطالعات بدست آمده است.

ضوابط مربوط به مسائل عمرانی در حوزه ترافیک سه چهار سال است که نوشته شده است و قبلا در طول ۱۰۰ سال گذشته نبوده است؟

یعنی اول مشکل را ایجاد کردیم و بعد برای آن برنامه رفع مشکل نوشتیم!؟

بله. اینطوره. قانون می گوید می توان در مسکونی مطب ایجاد کرد. اما باید به ازای یک مطب باید حتما ۴ واحد پارکینگ داشته باشد. در زمان مجوز باید اول برویم و تعداد پارکینگ های مطب را بشماریم و اعلام کنیم که شما اول باید الزامات ایجاد مطب در کاربری مسکونی را تامین کنید و سپس مجوز داده شود.

اما به نظر می رسد شما بیشتر اعتقاد دارید که این قانون باید تغییر یابد.

ضرورت ایجاب می کند که این قانون تغییر یابد اما تا تغییر قانون باید الزامات وجود ۴ واحد پارکینک برای مطب پزشکی باید مورد توجه باشد. یعنی با قانون فعلی مشکلات حل نمی شود. قانون در زمینه محل مطب پزشکان مربوط به محل مسکونی در زمانی بود که  ترافیک مانند امروز به معضل تبدیل نشده بود. این را هم عرض کنم که ایجاد مطب در مسکونی فقط مربوط ه مطب در ملک شخصی بود اما در قانون های بعدی ایجاد مطب در اماکن استیجاری هم به این موضوع اضافه شد. یعنی با این قانون شما می توانید یک مکان را اجاره کرده و به مطب تبدیل کنید. خوب معضلات حاصل از این قضیه را نه شهرداری و نه ارگان دیگری نمی تواند جمع آوری کند. باید در این زمینه اولا قوانین به درستی اجرا شوند و همانطور که عرض کردم نیاز به تغییر قانون هم داریم.

تولید خودروهای شخصی بیش از اندازه و عدم توجه به تولید خودروهای انبوه بر یکی دیگر از عوامل است. این سوال است که چرا کارخانه های خودروسازی بزرگ ما اتوبوس تولید نمی کنند و اگر هم یکی تولید می کند.

و البته همه مسئولان هم  در مورد ضرورت حمل و نقل عمومی می گویند!

ببینید نمی خواهم بگویم ضرورت توجه به حمل و نقل عمومی به یک شعار تبدیل شده است. اما در عمل وجود ندارد از شما می پرسم، صمت، محیط زیست، بانک ها  و خودروسازها برای کمک به توسعه حمل و نقل عمومی چه قدمی پیش گذاشته اند؟ چه کار کرده اند؟ چه برنامه ای دارند؟ اینکه سالانه ۲۵ هزار نفر در جاده های ما و در تصادفات افراد کشته می شوند مسئله بسیار وحشتناکی است.

راهکار چیست؟

تولید اتوبوس، وارد کردن خودروهای سواری، ایجاد رقابت در تولید خودروی استاندارد و خودروهای انبوه بر و عدم وجود رانت و انتحصار در تولید خودروها راهکار حل بخش بزرگی از مشکلات است.

علت دیکر قیمت بنزین و نرخ پایین جرایم رانندگی است که مسئول این قضیه مجلس است. به نظرم هم قیمت خودرو و هم قیمت سوخت باید با قیمت جهانی باشد. خوب نفت و معادن ما مگر ملی نیست.  به جای سوبسید دادن به افرادی که فقط ماشین دارند این سوبسید باید به تمامی افرادی که کارت ملی دارند داده شود و ارائه سوخت خودرو با قیمت جهانی باید صورت گیرد. البته خودرو هم باید اینطور باشد نه اینکه قیمت خودرو چند برابر قیمت خودرو در خارج به مردم فروخته شود.

بنده عرض می کنم قیمت بنزین در خارج ۴۰ هزار تومان است اما اینجا ۱۵۰۰ تومان است در حالی که قیمت آب معدنی ۵ هزار تومان شده. در مقابل هم یک ماشین ۲۰۰ میلیون تومانی با قیمت یک میلیارد تومان فروخته می شود. همه این ها اشتباه است. باید همه چیز شفاف شود و رانت و این طور مسائل باید جمع آوری شود.

مسئله  دیگری که در معضل ترافیک دخیل است ، وجود پارکینک های رایگان محوطه ادارات و عدم استفاده کارمندان از سرویس های عمومی است. چرا از سرویس های عمومی استفاده نمی کنیم و ما به صورت تک سرنشین از ماشین ها استفاده می کنیم. اگر کارمند با سرویس بیاید و محوطه ادارات به پارکینگ ماشین کارکنان تبدیل نشود مراجعه کننده می تواند خودرو خود را در آنجا پارک کند و در مقابل ادارات دوبله پارک نکند!

عدم وجود رشته های حمل و نقل عمومی در دانشگاه هم از مسائل حوزه ترافیک به حساب می آید. در گذشته یکسری بار انداز تعریف شده بود.

آماری از خودروهای ورودی به مرکز شهر دارید؟

روزانه به طور متوسط بالغ بر ۱۵۰ هزار خودرو به مرکز شهر می آید که ۱۰ درصد این خودروها به پارکینک می روند ما الان در محدوده مرکزی تبریز ۵۵۰۰ واحد پارکینک سرپوشیده داریم و با احتساب پارکینگ های واحد های تجاری هم کمی بیشتر از ۱۰ هزار پارکینگ در این محدوده موجود است.  اگر پارکینگ های روباز را هم به اینها علاوه کنیم نهایتا ۲۵ هزار واحد پارکینگ داریم. یعنی برای مدیریت مشکل ترافیک محدوده مرکزی تبریز بالغ بر یکصد مجموعه پارکینگ ساخته شود.

این مسئله امکانپذیر است؟ آیا توجیه دارد؟

البته که امکان پذیر نیست.اگر شهرداری عوارض و زمین را رایگان می دهد اما توجیه اقتصادی برای سرمایه گذار ندارد. نه پارکینگ مکانیزه و نه پارکینگ سنتی توجیه اقتصادی برای سرمایه گذار ندارد. در کنار این قضایا مهمترین مسئله هم نبود زمین در مرکز شهر برای این مسئله است.

الان ۸۰ درصد پارکینگ ها و پارک حاشیه، توسط اتومبیل های اصناف اشغال می شود. ردیف دوم هم به دست فروش ها و اگر خودرویی به محدوده مرکزی تبریز وارد شود ترافیک پس می زند. نتیجه این کار ایجاد ترافیک در محدوده قاری کورپوسو و سایر ورودی ها به محدوده مرکزی شهر است. اکثر ترافیک محدوده مرکزی تبریز مربوط به ترافیک حاصل از بازار تبریز است که در این محل ها خود را نمایان می کند.

باید در شهرداری و شهر تبریز باید ۲۴ دستگاه پای کار بیایند و شهرداری و این ۲۴ دستگاه تصمیمات جسورانه بگیرند.

صدا و سیما باید در این قضیه نقش بیشتری ایجاد شود. در جاده ای که سرعت ۷۰ کیلومتر در ساعت تعریف شده است چرا باید با سرعت  ۱۲۰ کیلومتر در ساعت رفت و باعث تصادفات فوتی شد؟ ما در این زمینه باید به صورت مستمر و بدون وقفه فرهنگ سازی کنیم. در گلکشت و سایر نقاطی که اماکن درمانی وجود دارند مجوز چندین مدرسه غیر انتفاعی هم داده شده است؟ خوب آیا مدیریت ترافیکی این نقاط ممکن است؟

با تشکر از اینکه وقت خود را در اختیار ما قرار دادید، حرف پایانی شما در خصوص حل مشکل ترافیک چیست؟

تا مدیران متوجه اهمیت توجه ویژه به مدیریت ترافیک نشوند شهرداری و پلیس راهور نخواهد توانست به تنهایی این مشکل را چاره جویی کنند و راه کار پای کار آمدن عملی ۲۴ دستگاه دخیل در امر ترافیک است که باید به صورت جدی به آن توجه شود.

حل معضل ترافیک نیازمند حل معضل ترافیک نیازمند حل معضل ترافیک نیازمند حل معضل ترافیک نیازمند حل معضل ترافیک نیازمند حل معضل ترافیک نیازمند حل معضل ترافیک نیازمند حل معضل ترافیک نیازمند